GASTCOLUMN: Christelijke yoga, een onmogelijke spagaat?
Dit weekend plaatste BEAM een video met een debat over christelijke yoga. De reacties hierop waren verschillend. Veel mensen waren blij dat er eindelijk over gesproken werd, anderen waren wat voorzichtiger. Ook waren er veel christenen die BEAM bestempelden als ‘gevaarlijk’ voor het promoten van dit soort ‘occulte praktijken’. In deze column geef ik (Nathan Troost) als theoloog een korte theologische onderbouwing bij mijn mening over dit onderwerp.
Kijk hier het yoga-debat van BEAM terug
Ik ben namelijk van mening dat, zoals met veel dingen, het niet zo zwart-wit is als het lijkt, maar dat je daarom kritisch moet blijven en alles eerlijk moet overwegen. Ik wil daarmee in deze inleiding duidelijk maken dat ik jou als lezer niet wil overtuigen om mijn mening over te nemen, het enige wat ik hier hoop te bereiken is de lezer te prikkelen zelf over dit onderwerp na te denken aan de hand van mijn onderbouwde mening over yoga.
De eerste reactie die ‘christelijke yoga’ oproept bij christenen is meestal overwegend negatief. Het is toch een gebruik dat zijn oorsprong vindt in het Hindoeïsme. En dat klopt, yoga is ontwikkeld binnen het Hindoeïsme om meer in contact te zijn met je eigen Atman, om zo dichter bij verlichting te komen en op die manier op te gaan in het Brahman. Samengevat is het een actie vanuit de mens, om zo dichter bij zijn eigen verlossing te komen. Het hoofddoel is dus niet om dichter bij de godheid in kwestie te komen, want het is slechts een middel tot het doel: verlossing.
Wanneer je zomaar zoiets overneemt van een andere religie zet je toch de deur van je hart op een kier
Dit staat natuurlijk lijnrecht tegenover christelijke overtuigingen. Ik als christen heb er geen invloed op of ik verlossing vind of niet, dat heeft God al voor ons gedaan. Moet je yoga daarom geheel verbannen? Christelijke yoga-beoefenaars zullen zeggen van niet, omdat zij yoga niet beoefenen voor het zoeken naar verlossing. Toch denk ik dat we hierin voorzichtig moeten zijn. Wanneer je zomaar zoiets overneemt van een andere religie zet je toch de deur van je hart op een kier, zoals ze dat zo mooi bij ons in de gereformeerde kerk kunnen zeggen. Je laat daarmee ruimte voor het kwade om binnen te komen, je daagt het bijna uit om binnen te komen. In plaats van over een sterke brug te lopen, kies je er daardoor bewust voor om over een dun koord te lopen.
De tegenreactie van christelijke yoga-beoefenaars is dus ook meestal dat ze yoga niet beoefenen om te zoeken naar verlossing. Hun intentie is anders. In plaats van dichter bij God te komen om zo dichter bij je verlossing te zijn, willen zij dichter bij God komen om de persoonlijke relatie te versterken. Yoga is erg gebaseerd op de natuurlijke orde, en zoals de natuur Gods schepping is, en ook de mens naar Zijn evenbeeld is geschapen, zouden christenen door middel van yoga ook heel goed beter in contact kunnen komen met God. Tegenstanders zullen zeggen dat daar ook juist de fout zit. Het idee dat de mens uit zichzelf de relatie met God zou kunnen verbeteren. De afstand tussen God en ons is overbrugbaar, staat in de Bijbel, en Jezus heeft die afstand overbrugbaar gemaakt. Het is dus niet de mens, maar God zelf die dichterbij de mens komt. Het is God die contact zoekt met de mens, niet andersom. Toch blijven yoga-voorstanders zeggen dat yoga een goede manier is om de door God aangegane relatie te versterken door middel van yoga.
Christendom en meditatie
Ik zou als theoloog en als christen een alternatief willen voorstellen voor yoga. Waarom shoppen bij andere religies als je zelf alles in huis hebt? In het christendom kennen we namelijk ook meditatie. Dit is bewust tijd vrij maken om je relatie met God te versterken. Niet door middel van yoga, maar op andere manieren. Hoe iemand hier invulling aan wil geven, hangt af van de persoonlijke voorkeur.
Het kan een mooie wandeling door de natuur zijn waarin je je verwondert over Gods schepping. Het kan zijn door de Bijbel te lezen of muziek te luisteren en Gods stem daar doorheen te verstaan. Het kan door te bidden met God, je zorgen en je dankzeggingen bij Hem te leggen. Ook kennen we christelijke tekstmeditatie. Dit wil zeggen dat je je aan de hand van een gelezen bijbeltekst met behulp van ademhalingsoefeningen bezint op de tekst die je gelezen hebt. Al deze vormen kunnen je net zo goed helpen om je persoonlijke relatie met God te versterken, misschien kunnen ze dat zelfs wel beter!
Misschien heb je al wel een beetje mijn mening kunnen lezen, toch denk ik dat het altijd goed is om als christen een open blik te houden en ook open te staan voor nieuwe ontwikkelingen. Niet alleen maar vast te blijven houden aan vastgeroeste tradities en gewoonten. Maar dat betekent niet dat we niet kritisch moeten blijven op onszelf. Toets ontwikkelingen altijd aan wat de Bijbel ons leert. Ik denk dat het niet nodig is om yoga in te lijven in de christelijke leefstijl. Trek jij na hetzelfde proces een andere conclusie? Helemaal prima! Zolang jij je keuze maar Bijbels kunt onderbouwen! Zoals mijn docent Nieuwe Testament altijd zegt: “De juiste interpretatie zullen we pas bij God weten, tot die tijd is elke interpretatie met een goed onderbouwde overweging een goede interpretatie.” Ik wens iedereen heel veel zegen toe in dit proces!
TEKST: NATHAN TROOST
