Daniëlle ervaart hoe het is om blind te zijn: 'ALLES is moeilijk!'

Voordat we de duisternis omarmen, krijgen we een koptelefoon op. “Als je niets kunt zien,” hoor ik, “gaan je andere zintuigen zich nóg beter ontwikkelen: je reuk, gehoor, gevoel en smaak.” De opdracht van deze experience: leren zien met je oren. Makkelijker gezegd dan gedaan, kan ik je vertellen. De koptelefoons mogen af en ik loop, samen met vijf andere zienden, een zwart gat in. Nog even afscheid nemen van de laatste kiertjes daglicht en dan gaat de deur dicht. Alles is zwart.  

Blinde indruk

“Hallo, ik ben Hilde”, hoor ik een vrouwenstem naast me zeggen. Hilde is onze gids voor het komende uur en is zelf slechtziend. In het komende uur leren we haar goed kennen, terwijl niemand weet hoe ze eruitziet. Het gekke is dat ik op basis van haar stem toch een beeld in mijn hoofd van haar vorm: bruin krullend haar, ongeveer 1 meter 60 en kuiltjes in de wangen. Blijf vooral verder lezen om erachter te komen of dit beeld klopt met de werkelijkheid! 

Awkward

“Vandaag gaan we met elkaar op vakantie!” laat Hilde weten. In dit uur zullen we ervaren hoe het voor een blinde is om een compleet nieuwe omgeving te ontdekken. Ik hoor de deur opengaan en we mogen, gewapend met een stok, de volgende ruimte binnenlopen en een stoel opzoeken. Klinkt gemakkelijk, hè? Maar ik denk dat we er bijna tien minuten over hebben gedaan. Schuifelend, voetje voor voetje, bewegen we ons onhandig door de ruimte. Constant tegen elkaar aan stotend: “Zit hier al iemand?” “Is dit een mens of een muur?” “Wie staat er voor me?” Als we zitten, hoor ik het welbekende geluid van iets wat wordt omgeroepen en is het duidelijk waar we zijn: het treinstation. 

Afstapjes voelen als een vrije val

Paniekstand

“Bonjour, madames et monsieurs”, zegt de stem. “We zijn in Frankrijk!” roep ik. “Yes, vandaag gaan we een dagje naar Parijs”, beaamt Hilde. “Volg mij maar, dan lopen we de stad in.” Hier komt de volgende uitdaging: we moeten een wíébelende brug over. Ik merk gelijk dat ik een beetje bang ben. Bang om een verkeerde stap te zetten, te vallen of ergens tegenaan te lopen. Doordat ik niets zie, schieten mijn hersenen in de paniekstand: Daniëlle, wat doe je en waar ben je?! Ik weet dat de ruimte volkomen veilig is. Ik kan niet in het water vallen of aangereden worden, maar toch komt dat in mijn hoofd niet helemaal binnen. Afstapjes voelen als een vrije val en tegen iets aan stoten voelt als een jump scare.  

Kijken met je handen

Goed, lekker Parijs in! Schuifelend over de straat mogen we alles wat we tegenkomen, aanraken. Ik voel een fiets en vind even verderop een tafeltje met twee stoelen. Als ik er ga zitten, loopt een andere ‘blinde’ langs me, die ook wel zin heeft om te zitten en mij niet ziet. “O sorry, hier zit iemand!” Het ziet er vast belachelijk uit en we schieten in de lach. Door naar de markt, waar ik voel dat ze kleine Eiffeltorentjes verkopen. “Heel handig om aan een blinde uit te leggen hoe de Eiffeltoren eruitziet”, vertelt Hilde. “Je kunt de vorm voelen en dan bedenken dat de werkelijke versie een paar honderd keer groter is.” 

Rotvakantie

“Hebben jullie zin in een boottochtje?” Hilde helpt ons de steiger op en we mogen in een boot stappen. Hè, hè, even zitten. Blind zijn is vermoeiend. “Maar waarom zou je überhaupt op vakantie gaan of een boottocht maken, als je toch niets kunt zien?” Een directe vraag, maar ik vraag het me echt af. Je kunt nu niet bepaald genieten van de omgeving en het kost vooral veel energie om je te oriënteren in die nieuwe omgeving. “Nou, je kunt bijvoorbeeld wél genieten van de stilte in de bergen, of de wind in je haren tijdens een boottocht”, legt Hilde uit. Aha: ook al ben je blind, je kunt natuurlijk wel met je andere zintuigen genieten. Denk aan het eten van een lekkere pasta in Italië, of het horen van de golven op het strand. Ook die dingen dragen bij aan het vakantiegevoel. 

Eigenlijk is de club een perfecte omgeving voor blinde mensen

Blind feesten

“Hebben jullie zin in een drankje? Dan mag je, als je uit de boot stapt, het pad volgen.” Ik stap als eerste uit en zet dapper een paar stappen. Links houd ik me vast aan een muur en rechts beweeg ik met mijn stok over de grond, zodat ik voel of de weg voor me vrij is. Wacht even: links een muur, rechts een muur en voor me ook. Ik kan niet verder lopen! “Help, ik zit vast!” Zelfs bij een perfect uitgestippelde route krijg ik het voor elkaar te verdwalen. “Sorry hoor, dit is voor het eerst dat ik blind ben…” 

Eenmaal in de bar drinken we een drankje en kom ik erachter dat Hilde net zo oud is als ik. “Ga je dan ook weleens uit?” vraag ik haar. “Ja, dat vind ik heerlijk!” antwoordt ze. Ik kan me voorstellen dat je extra van muziek geniet als je niets kunt zien. Op een dansvloer boeit het niet zoveel als je tegen iemand aan stoot en kun je helemaal losgaan. Je ziet het toch niet als mensen je raar aankijken. Eigenlijk een perfecte omgeving voor blinde mensen!  

Duizelig

De bar is de laatste locatie van deze experience en we mogen weer naar buiten. “Je moet waarschijnlijk even wennen aan het licht, hoor”, zegt Hilde, terwijl ze de deur opent. Oef, ze heeft gelijk. Als we het licht in stappen, word ik er zelfs een beetje duizelig van.  

Nu ben je waarschijnlijk benieuwd hoe Hilde eruitziet. Ik had één ding goed: ze heeft bruin haar. Verder had ik alles fout: ze is een stuk langer dan ik ben, heeft een bril en steil haar. Oeps…  

Je ogen rouwen

Eenmaal buiten raak ik in gesprek met Fleur, ze werkt in het MuZIEum. We staan al tien minuten met elkaar te praten, als ze zegt: “Ja, bijna iedereen die hier werkt, is blind of slechtziend.” “Huh, jij ook dan?!” vraag ik verbaasd. “Ja, ik zie maar 4 procent.” 

Fleur vertelt dat ze gewoon kon zien, tot haar 23e. Toen bleek dat ze een zeldzame afwijking heeft in haar DNA, waardoor in een halfjaar tijd haar oogzenuwen afstierven. Met haar opleiding logopedie kon ze niets meer doen en blijven wonen in haar studentenkamer werd een uitdaging. “Dat is moeilijk te accepteren. Je moet afscheid nemen van een stuk van jezelf. Het is bijna een soort rouwproces waar je doorheen gaat. Ongeveer eens in de twee weken baal ik heel erg van de situatie. Maar ik heb ermee leren leven. Je moet wel! Ik kreeg speciale fysiotherapie, leerde braille lezen, en ik ging een andere opleiding doen: projectmanager.” Nu werkt ze onder andere als coördinator in het MuZIEum. 

Vooroordelen

Wat een ervaring! Ik kom erachter dat de lijst van ongemakken voor een blinde veel langer is dan ik dacht. “Gelukkig wordt technologie steeds beter”, vertelt Hilde. “Ik doe online mijn boodschappen, mijn telefoon kan alles hardop voorlezen en er zijn zelfs films voor blinde mensen.” Wat Hilde naast haar slechtziendheid vooral vervelend vindt, zijn de vooroordelen. “Mensen denken snel dat ik mentaal ook niet in orde ben, omdat ik niet veel kan zien. Dat is natuurlijk niet zo! Ik heb alleen een fysieke beperking, dat is alles. Het is bijvoorbeeld weleens gebeurd dat mensen aan mijn moeder vragen hoe het met mij gaat, terwijl ik er gewoon naast zit.”  

Deze ervaring helpt mij om de wereld van iemand die blind of slechtziend is beter te begrijpen. Ik heb diep respect voor deze mensen gekregen. Loop zelf eens een uur met een blinddoek om door je huis en ervaar het ook. Ik wens je veel succes!  

BEELD: Femke Buijs

Jay (20) moest vluchten voor zijn broer: 'Ik sliep buiten'

Lees ook over:

Jay (20) moest vluchten voor zijn broer: 'Ik sliep buiten'