De oorlog in Oekraīne verandert ons in hypocriete helden

“Ze passen hier niet, er komt overlast van. Eigen volk eerst, oprotten.” Een nieuwe verzameling quotes. Dit keer geschreeuwd en op Nederlandse vlaggen geklad, tijdens een Veluws protest tegen de komst van Afghaanse vluchtelingen in het dorp.
Dit contrast shockeert me. Waar was dit activisme toen Afghaanse en Syrische vluchtelingen ons land binnen kwamen? Is andermans pijn alleen voelbaar als slachtoffers hetzelfde uiterlijk hebben als wij ‘witte Nederlanders’?

Ook ikzelf werd overvallen door een hypocriet gevoel, toen ik in Boedapest een paar vluchtelingen tegen het lijf liep (how can I make this about me). Zes mensen van mijn leeftijd, drie jaar geleden naar Oekraīne gevlucht vanuit Syrië, nu op weg naar Duitsland. De trein vertrok over zes uur. Omdat het midden in de nacht was en buiten min vier, probeerden we ze het hotel in te loodsen. Zonder succes, die vraag kregen ze te vaak. Ik hoorde horrorverhalen over bombardementen en overvolle landgrenzen aan. Om vervolgens het warme hotel in te lopen, terwijl zij verder gingen met de inmiddels drie dagen durende reis.

Eenmaal binnen begon ik te ijsberen. “Ik moet iets doen, ik kan ze toch niet achterlaten!” Tegelijk overviel me een ander gevoel: ik vond mezelf ineens zó dom. Waarom voelde ik dit nu ineens zo diep? Alleen omdat ik als verwende westerling voor het eerst in mijn leven met een vluchteling praatte? Waarom ontstaat dat gevoel niet als ik al die vreselijke nieuwsberichten lees?

‘Zo werkt dat gewoon’, zeiden mensen tegen me. Om te voorkomen dat je een depressief hoopje mens wordt, kun je niet alle pijn van de wereld op je nemen. En het is mooi dat we een gedeelte nu wél kunnen voelen. Maar misschien is het goed om iets minder selectief te zijn. Om te blijven beseffen dat die mensen op je schermpje echt zijn (note to self), óók die met een andere huidskleur.