What would Batman do?
Batman: The Black Knight. De beslissende scène. Batman heeft de Joker verslagen, nadat zijn slechte plan verijdeld is. De Joker hangt aan een touw boven de straten van Manhattan. Batman kan hier een einde maken aan deze door en door slechte figuur. De Joker lokt hem ook uit: doe het dan! Maar nee, Batman levert de Joker uit aan de politie. Bah, zo’n sentimenteel Hollywood-einde. Ben ik de enige die gewoon wilde dat Batman de Joker liet vallen?
Het is een voorbeeld van wat in zoveel films en boeken gebeurt: de bad guy wordt niet met gelijke munt teruggepakt, maar wordt gespaard. Niet zelden komt diezelfde bad guy later terug met nog meer snode plannen. Zucht.. Is het slecht om als toeschouwer gewoon eens wraak te willen zien? En in deze situatie zijn we nog toeschouwer; wat als ons het slechtste wordt aangedaan? Past wraak bij een christen? Wordt niet van ons verwacht dat wij onze vijanden liefhebben? (Mat. 5:43-48) Babel, weldra word je verwoest. Gelukkig hij die wraak zal nemen en jou doet wat jij ons hebt gedaan. Gelukkig hij die jouw kinderen grijpt en op de rotsen verplettert. Psalm 137:8-9 Huh, wat?! Is dit de Bijbel? Ja, ook dit is de Bijbel. Het volk Israël is door Babylonië vertrapt en onder zware omstandigheden in ballingschap meegenomen. Na jaren van onderdrukking en gedwongen arbeid huilt deze psalmdichter aan het begin van ditzelfde psalm: Aan de rivieren van Babel, daar zaten wij treurend en dachten aan Sion (= Jeruzalem). Het volk is verdrietig, maar ook woedend. Het onrecht dat hen is en wordt aangedaan is zo groot, dat de psalmdichter knarsetandend Babel vervloekt in rake termen. Het gevoel dat ik beschreef aan de hand van Batman heb ik soms ook wel als ik lees over ISIS, of als ik verhalen lees over concentratiekampen of bloedige burgeroorlogen in Afrika. Het gevoel dat de daders hier niet mee weg mogen komen. Hun daden zijn zo ranzig, gruwelijk en kwaad dat vergeving het laatste is waar ik aan denk. En dan ben ik nog geen eens een slachtoffer. Raad eens waar teksten als psalm 137 momenteel weer veel gelezen worden? Yep, door christenen in Irak en Syrië. Kun je het hen kwalijk nemen dat ze hun belagers haten met de woorden van zo’n psalm? Uiteindelijk is de Bijbel duidelijk: Neem geen wraak, geliefde broeders en zusters, maar laat God uw wreker zijn, want er staat geschreven dat de Heer zegt: ‘Het is aan mij om wraak te nemen, ik zal vergelden.’ (Rom. 12:19) Psalm 137 is dus geen eindconclusie voor ons. Wat het wel mag zijn is een fase, een stadium dat we doorgaan als we horen van ongeremd onrecht, of als dat onszelf wordt aangedaan. In dat stadium is het onze christelijke plicht om de vijand te verwensen met alle woede die in ons is. Om vervolgens te weten dat God meekijkt en rechter is over deze wereld, en dat het ook onze christelijke plicht is om de vijand lief te hebben. Zoals Batman dus.
