Psycholoog legt uit wat geluk wel en niet is
Oogcontact met jouw grote crush; de broek die jou als gegoten zit en ook nog in de sale is; het zonlicht dat doorbreekt terwijl jouw favoriete track door je oortjes schalt … Zomaar ineens voel je het: intens geluk. Totdat je crush een arm om iemand anders heen slaat, je uit je broek scheurt en je oortjes verstrengeld raken in de spaken van je voorwiel. Hallo ongeluk.
We wensen elkaar elke januari weer een gelukkig nieuwjaar, delen op de sociale media vooral onze #geluksmomentjes en stellen voorwaarden – als ik straks mijn diploma heb, als ik 5 kilo lichter ben, als ik een relatie heb – die ons een stapje dichter bij ultiem geluk brengen. Schappen liggen vol met tijdschriften en zelfhulpboeken die ons in acht stappen de gelukkigste mens op aarde maken. De Libelle – het blad dat je moeder misschien wel leest – riep een ‘week van geluk’ uit, en in de nieuwste Happinez valt er zelfs geluk te winnen. Wat is het eigenlijk: geluk? Geluksprofessor Ruut Veenhoven – vader van de World Database of Happiness met daarin 12.000 wetenschappelijke artikelen over geluk – beschrijft geluk als “de subjectieve waardering van je eigen leven als geheel”. Oftewel: geluk is levensvoldoening. Volgens onderzoekers zijn wij Nederlanders geluksvogels: we staan op de zesde plek van de ranglijst van gelukkige volken. Ben jij toevallig ook nog een twintiger, woon je in Drenthe, heb je een relatie, drink je regelmatig iets met alcohol, ben je psychisch in orde en heb je een baan(tje)? Bofkont, dan behoor je daarbovenop tot een van de gelukkigste mensen van Nederland. Vorig jaar noemde 88 procent van de Nederlanders zich gelukkig, slechts 3 procent was ongelukkig. Dat komt omdat onze samenleving ons biedt wat we minimaal nodig hebben, zegt Veenhoven: “Voedsel, veiligheid, overzichtelijkheid, recht en vrijheid. We kunnen zelf kiezen wat we gaan studeren, waar we gaan wonen, met wie we trouwen, wie onze vrienden zijn.”
Een bankrekening vol geluk
Wat bepaalt nog meer ons geluk volgens de wetenschap? Geld maakt niet gelukkig, maar gelukkig maken ze geld. Een bepaalde mate van geld helpt om gelukkig te zijn; zolang je ervan kunt eten, een fijne plek hebt om te wonen en een opleiding kunt volgen. Boven die grens van basisbehoeften maakt een dikkere bankrekening niet per se gelukkiger. Het kopen van steeds meer spullen kan zelfs geluk verminderen. Uit een onderzoek onder winnaars van een loterij blijkt dat grote geldprijzen niet meer geluk met zich meebrengen. Paulus wist dat al lang. Hij schreef in Hebreeën 13: “Laat uw leven niet beheersen door geldzucht, neem genoegen met wat u hebt.” (vers 5)
Roem dan? Succes? Twee derde van de jongeren wil beroemd worden, maar het wereldwijde web staat vol met verhalen van succesvolle sterren en ondernemers die ondanks tienduizenden fans en meer dan genoeg dollars diep ongelukkig zijn (geweest). Van Selena Gomez tot Lady Gaga en van Leonardo DiCaprio tot Robin Williams (zoek maar eens op “Celebrities speak out on fame and materialism” op YouTube). Filosoof Bas Haring zegt daarover in Trouw: “Je mag best grote voorbeelden navolgen, maar dan moet het je wel om de prestatie gaan en niet om de roem an sich. Streven naar beroemdheid is bijna een garantie voor een ongelukkig leven.” Dat wist de rijke en succesvolle Salomo al lang. “… ik zag in dat het allemaal maar lucht en najagen van wind was. Het had geen enkel nut onder de zon.” (Prediker 2:11)
