Kun je lachen om het Woord van God?
Ze begonnen met wat sketches bij studentenvereniging de Navigators, trokken met knikkende knieën steeds vaker de stoute schoenen aan en inmiddels staan ze geregeld op allerlei congressen en conferenties en hebben ze zelfs een eigen show. Wicher en David vormen samen het cabaret duo ‘Als Zodanig’. BEAM ging bij ze op de thee en vroeg ze: Kun je lachen om het Woord van God?
“Bij het Navigators Focusweekend gaan we veel naar de plenaire diensten. Dan zetten we vinkjes wanneer het publiek moet lachen, waar we wrijving proeven of waar we zelf wel iets van humor in zien. Daarna gaan we onderling bekijken wat onze beide opviel en hoe we het stuk in elkaar gaan zetten. Vervolgens repeteren we een paar keer en dan moeten we eigenlijk het podium al op. Het verschilt dus waar we het per avond over hebben. “
“Zo was er eens een spreker die de man met een fiets vergeleek en de vrouw met een spaceshuttle. De man zou zo simpel als een fiets zijn en de vrouw zo ingewikkeld als een spaceshuttle. En hoewel we ons daarin best kunnen vinden (ahum), is het natuurlijk best een gekke uitspraak. Daar hebben we toen dan ook een deel van ons stuk op gebaseerd. ‘Op een oude fiets moet je het leren!’, ‘Een spaceshuttle?! Noem je me nou dik?,’ Weer iemand anders vergeleek de drie eenheid (de vader, de zoon en de heilige geest) met een ei. Het schil, het eiwit en het eigeel. Wel makkelijk natuurlijk, maar zo haal je wel ineens de mysterie van een complex onderwerp onderuit. Dus dan maken we daar grappen over. We vermijden het theologische gevecht met de spreker. We sluiten aan bij wat er gezegd wordt en geven daar een draai aan: We blazen het dan op of ontleden het juist helemaal. We benaderen het vanuit een frisse hoek."
Tegengewicht
“Het heeft geen zin om iemand in de grond te boren. Daar heeft niemand iets aan. We willen het publiek juist helpen bij onderwerpen waar zij tijdens een preek bijvoorbeeld ook hun vraagtekens bij hadden. We proberen de onderste laag van een boodschap naar boven te halen. Daarom proberen wij in onze stukken ook te lachen om de mensen die Jezus volgen, en niet om Jezus zelf. In de christelijke subcultuur doen we soms best bizarre dingen, tijdens onze stukken blijkt maar weer dat Jezus veel groter is dan die maniertjes, vormpjes en taaltjes. We proberen ook niet zozeer te lachen om de Bijbel alsof het een soort belachelijk boek is, maar we proberen wel te lachen om de manier waarop mensen Bijbelteksten soms in hun eigen voordeel gebruiken. Zo zei iemand een keer dat God nooit streng zou zijn, nou dan pakken wij bijvoorbeeld Leveticus erbij en laten een andere kant zien. We proberen tegengewicht te bieden.”
Gelovige bril
“Cabaret gaat om de inhoud van het leven en hoe mensen die zien en hoe ze daar mee omgaan. Wij hoeven niet per se de christen uit te hangen, maar zijn wel gelovig en kijken dus met een gelovige bril naar de werkelijkheid. Wij vinden het te makkelijk om direct te zeggen dat je christelijk bent, probeer het juist wat dieper te zoeken bij het publiek. Tijdens een show hadden we het over de evolutietheorie, en hoe een romantisch avondje uit dan zou gaan. De man wilde zich continu voortplanten met allerlei verschillende vrouwen. De vrouw vond het maar gek en vroeg zich af waarom hij niet alleen met haar wilde voortplanten. Na die tijd kwam een ongelovig iemand naar ons toe “Leuk stukje”, zei ze, “Maar dat de evolutietheorie niet romantisch is, bewijst natuurlijk niet dat het niet bestaan heeft.” Zo’n reactie laat zien dat onze stukken wrijving bieden, zonder er dik bovenop te leggen dat we christen zijn. Dat zijn toffe dingen.”
Dat kan écht niet!
“Soms gebeurt het wel eens dat mensen naar ons toe komen en zeggen dat ze iets niet vonden kunnen. Meestal vinden we dat niet terecht, maar soms hebben we zelf ook wel zoiets van, ‘ja dat hadden we beter niet zo kunnen zeggen’. Na een dienst met ongeveer een halfuur aan zielige goede doelfilmpjes hadden we bijvoorbeeld zelf ook zo’n filmpje voor ons optreden in elkaar gezet. ‘Je kunt er niks aan doen maar je kunt wel geld geven’, daar kwam het een beetje op neer. Na afloop hadden we toen ook zelf wel het gevoel dat we over een grens waren gegaan.”
“In wezen zegt de Bijbel eigenlijk niet zoveel over cabaret, over humor eigenlijk. Maar wij denken wel dat God humor heeft. Bovendien heeft hij mensen met humor gemaakt en sommigen heeft Hij daar zelfs talent voor gegeven. Maar toch blijft het wel iets waarin we steeds zoeken naar wijsheid en overleg met God. ‘Kijk, dit zijn wij van plan, vindt U het ook een goed idee?’”
Bekijk hier de website van 'Als zodanig'.
Tekst: Esther Bolt