Twijfel jij weleens aan je geloof? Hopelijk helpt dit jou!

8 mei 2024 · Leestijd 7 min

Ken je dat gevoel dat je twijfelt aan je geloof? Dat je het gewoon niet zeker weet allemaal? Ik, redacteur Wilke, wel hoor. Geloofstwijfel is een irritant gevoel dat op irritante momenten omhoog komt en zich wel vaak wel weg laat drukken, maar altijd weer terugkomt. De kans is groot dat ook jij weleens twijfelt aan je geloof. Bij BEAM hebben we namelijk een poosje terug een onderzoek gedaan waaruit blijkt dat 80% van de christelijke jongeren geloofstwijfels heeft, dus jij misschien ook wel.

Geloofstwijfel, wat is dat precies? Dat gaat alle kanten op. Tuurlijk is daar die eeuwenoude vraag: Bestaat God überhaupt eigenlijk wel? Is er íets om in te geloven? Met die gedachtes twijfel je aan het geloof zelf. Maar veel jongeren geven ook aan dat ze juist twijfelen aan hun eigen geloof. Want wanneer geloof je goed genoeg? Wanneer voel je genoeg, bid je genoeg, lees je genoeg in je Bijbel, houd je genoeg stille tijd? Kortom: Ben ik wel een goede christen?

Ik voel 'het vuur' niet altijd

En wat ik net al zei, ik denk ook regelmatig: Doe ik het wel goed genoeg als christen? Ik werk bij BEAM als redacteur en dan zie je allemaal bijzondere verhalen voorbij komen van mensen die met veel vuur en zekerheid geloven en bijzondere dingen doen. En ik heb die zekerheid gewoon niet altijd. Er zijn heel veel thema’s waarvan ik denk, hoe dan? Hoe kan God dat toelaten? Hoe kan ik nou echt geloven dat God kan ingrijpen in mijn leven? Als iemand Gods stem verstaat, is dat dan echt Gods stem?

En altijd als ik al twijfelend aan het nadenken ben over deze dingen, komt er een Bijbeltekst in mijn hoofd op, die het eigenlijk niet veel beter maakt. Die tekst komt uit Jakobus 1: 6. Daar staat: Vraag vol vertrouwen, zonder enige twijfel. Wie twijfelt is als een golf in de zee, die door de wind heen en weer wordt bewogen.

Ik wil geen golf zijn

Wat ik denk als ik dit lees is: wie twijfelt is dus als een golf in de zee. Nou, daar word ik niet blij van. Ik wil geen onbestuurbare, onberekenbare golf zijn. En deze angst zie ik ook terugkomen in de vragen die door jongeren aan BEAM worden gesteld. Jullie vragen via Instagram of TikTok aan ons: Hoe kan ik God meer vertrouwen? Wat is het doel van mijn leven? Hoe stop ik met twijfelen? Ook jullie willen het goed doen en geen golf zijn.

En toen las ik een verhaal in het evangelie van Markus. Markus 9. Jezus was op rondreis met z’n leerlingen. Er verzamelde zich een menigte rondom Jezus, want er was een man met een interessant verzoek. Hij had zijn zoon meegenomen en het ging niet goed met hem. De vader vertelt dat zijn zoon door een geest bezeten is en dat deze geest hem regelmatig op de grond gooit. Er komt schuim rond z'n mond te staan en zijn lichaam wordt stijf. Op het moment dat deze vader dit aan Jezus vertelt, gebeurt het weer: de zoon valt op de grond en rolt heen en weer. De vader is ten einde raad en smeekt Jezus: 'als u iets kan doen, heb dan medelijden met ons en help ons!'

Het antwoord van Jezus

We lezen het antwoord van Jezus in Markus 9: 23: Toen zei Jezus tegen hem: ‘Of ik iets kan doen? Alles is mogelijk voor wie gelooft.’ 24. Meteen riep de vader van het kind uit: ‘Ik geloof! Kom mijn ongeloof te hulp.’

Als je nog even wat doorleest zie je dat Jezus zonder door te vragen deze jongen bevrijdt van waar hij al van jongs af aan last van heeft. Jezus spreekt hem toe, pakt de jongen bij de hand en hij is genezen. Prachtig.

Hoe kan je tegelijk geloven én 'ongeloven'?

Wat ik zo opvallend vind, is die reactie van zijn vader. ‘Ik geloof! Kom mijn ongeloof te hulp.’ Hoe kan je dat nou zeggen? Hoe kan je tegelijkertijd ‘geloven’ én ‘ongeloven’? Het voelt voor mij een beetje alsof hij zegt: ‘Ik heb het warm én ik heb het koud!’ of ‘Ik ben voor Ajax én ik ben voor Feyenoord!’ Deze reactie vind ik twijfelachtig. Dit is het klassieke voorbeeld van niet zeker zijn van je zaak en dus door Jakobus, waar we het eerder over hadden, vergeleken worden met een golf in de zee die door de wind heen en weer wordt bewogen. Maar het lijkt Jezus niet te boeien, het weerhoudt hem er in ieder geval niet van om zijn werk te doen.

Jezus had boos kunnen worden om zijn twijfelende houding. Hij had zijn zoon niet kunnen genezen door z'n gebrek aan geloof. Dat doet hij allemaal niet. Hij kijkt deze gelovend ongelovige vader aan, draait zich naar zijn zoon en geneest hem, precies zoals de vader vroeg.

Ruimte om te twijfelen

Blijkbaar gaat het dus niet om de hoeveelheid van zijn geloof of de kwaliteit van zijn geloof. De vader weet niet wat er gaat gebeuren en wat hij kan geloven, maar hij weet wél dat hij bij Jezus moet zijn. En Jezus gunt hem die ruimte om te twijfelen en het niet zeker te weten.

Als je kritisch bent tijdens catechisatie, vinden ze je al snel irritant

Uit dat onderzoek van ons dat ik eerder noemde blijkt dat 98% (!!) van de jongeren het mist om ervaringen van andere twijfelende christenen te horen. En ik herken dat ontzettend. Ik stelde vaak kritische vragen tijdens catechisatie (club van de kerk) en dan werd tegen me gezegd dat ik gewoon niet zoveel moest nadenken. Ik moest het gewoon geloven, want daarom heet het ook 'geloven' en niet 'zeker weten'. En ik snap wel dat mensen dat tegen me zeggen, maar ik denk dat dat niet zou moeten betekenen dat die onzekerheden er niet mogen zijn en dat we er niet over moeten praten. Want dat cijfer dat ik net noem, bevestigt dat er superveel behoefte is om te praten over geloofstwijfels. Het zou jou en de mensen om je heen echt kunnen helpen als je eerlijk vertelt wat jij moeilijk te begrijpen en geloven vindt.

God kan wel tegen een stootje

Dus aan de grote groep jongeren die soms twijfelen, wil ik meegeven: God is groter dan jouw onzekerheden. God kan wel tegen een stootje. Vertel hem alsjeblieft waar je mee zit. Dat wij mensen nou eenmaal alles dichttimmeren omdat we het doodeng vinden om iets niet zeker te weten, betekent niet dat God dit ook doet. Er is ruimte voor jouw twijfel, je bent welkom bij God en God kan door jouw ongeloof heen grote dingen doen, net als bij die vader in Markus 9.

Dan ben ik maar een golf...

Ik begon dit verhaal met die tekst uit Jakobus: dat twijfelen ervoor zorgt dat je bent als een golf die heen en weer wordt geslingerd door de wind. En als ik hem nu nog een keer lees, denk ik daar wat anders over. Jakobus bedoelt dit niet als maatstaf: zo van, pas als je 0% twijfelt, mag je God iets vragen. Nee, ik denk dat hij dit veel meer bemoedigend bedoelt: Doe het gewoon, twijfel niet en zeg het gewoon, vraag het gewoon! En dat stelt me dan wel weer een beetje gerust.

En als jij en ik in de toekomst misschien weer eens overvallen worden met vragen, dan zijn we soms maar onberekenbare, twijfelde golven. Want weet je wie die zee heeft gemaakt met al die golven erin? Juist, God. Hij kan het wel aan. Dus schaam je niet voor je twijfel en onzekerheid, maar praat erover, want God is altijd groter.

80%(!) van christelijke jongeren heeft geloofstwijfels