DE LAATSTE DOWNER: ''Ik ben gewoon Eveline''

Aanleiding voor het programma is de NIPT-test, waar dit jaar een beslissing over gemaakt wordt in de politiek. De test is er nu alleen nog voor vrouwen die verhoogde kans op een kind met Down hebben, maar wordt waarschijnlijk over een poosje standaard aan zwangere vrouwen aangeboden. Tegenstanders zijn bang dat er dan vaker voor abortus gekozen zal worden en mensen met het syndroom van Down steeds minder geaccepteerd zullen worden. Maar klopt dit ook? Blijft er in onze samenleving waarin alles perfect moet zijn nog ruimte voor ‘imperfecte’ mensen? Daar willen Sjoerd en Eveline samen met presentator Jos de Jager een antwoord op vinden.  Op het puntje van de stoel
Ik zit tijdens de preview naast Sjoerd en Eveline en dat levert hilarische momenten op. Ze hebben zelf de aflevering ook nog niet gezien en zijn natuurlijk buitenmate trots. Als Sjoerds moeder in beeld verschijnt en babyfoto’s laat zien, klopt Sjoerd op mijn schouder, kijkt me grijnzend aan en zegt: ‘’Dit ben ik toen ik klein was, lief he?’’ Ik grinnik, hij draait zich om naar de mensen achter ons en zegt, harder deze keer. ‘’Kijk! Dit ben ik! Lief hè?’’ Sjoerd en Eveline vinden het hartstikke leuk dat ze mee mochten helpen bij het maken van het programma. ‘’We zijn vrienden geworden, ook met Jos. Jos is onze vriend nu.’’ Het maakt het programma bovendien niet alleen veel sterker en confronterender, maar ook heel grappig. Als Sjoerd en Jos door Denemarken rijden en Sjoerd iets wil vertellen over mensen met syndroom van Down, moet hij even nadenken: ''Ik bedoel die, eh, hoe heten ze ook alweer?''  Nederland wordt Denemarken
Jos en Sjoerd stappen in het programma samen in het vliegtuig naar Denemarken. Daar is de NIPT-test al standaardprocedure. Als er in Denemarken Down wordt geconstateerd tijdens een zwangerschap, is het daar logischer om het kind weg te laten halen dan om het te houden. Als Jos aan Sjoerd vraagt waarom ze naar Denemarken gaan, antwoordt Sjoerd: ‘’Daar sterft mijn kolonie uit.’’ Hij begrijpt heel goed wat het betekent. ‘‘Ik ben ook iemand met Down, en ik leef hier gewoon.’’ Sjoerd en Jos gaan op bezoek bij een van de weinige Deense echtparen dat wél heeft gekozen om hun meisje met Down te houden. ‘Het kleine wondertje’, zoals Sjoerd haar liefkozend noemt. Wordt Nederland zoals Denemarken? De kans is groot van wel, met de NIPT-test in het verschiet.  Het leven van een journalist
Sjoerd en Eveline kun je kennen van andere programma’s, zoals SynDROOM en Down voor Dummies. Vooral Sjoerd bevalt het leven op televisie wel. Op de vraag of hij beroemd wil worden, knikt hij hartstochtelijk ja. Jos lacht: ‘’Sjoerd zou het liefste 24/7 een camera op zijn hoofd hebben.’’ Ik had niet gedacht dat Sjoerd nog harder met zijn hoofd kon knikken, maar als iemand achter me in het publiek vraagt of Sjoerd niet eigen reality serie moet krijgen, blijkt het tegendeel.  Sjoerd vindt Down niet zo erg: ‘’Down heeft ook voordelen. Soms kom ik bij een grote groep mensen en roep ik: ''Ik heb Down!'' Dan gaat iedereen voor me aan de kant. Net als de rode zee. Zo kon ik een keer zo naar Frans Bauer toe lopen. En ik kwam een keer Ali B tegen, hij herkende me gewoon en maakte een praatje met me. Dat was zo cool. Ik word beroemd!’’  Eveline komt iets verlegener over. Al die aandacht hoeft van haar niet. Maar het reportersleven vond ze wel erg leuk. Vooral de vragen bedenken en stellen lag haar wel. Zij heeft haar talenten ontdekt. Bovendien kan zij zeggen dat ze mee heeft gelopen tijdens de Amsterdam Fashionweek!  Jos: ‘’Er zijn al meer programma’s met mensen met Downsyndroom gemaakt. Maar meestal gaan die over liefde, relaties of dromen die waargemaakt worden. Dit programma gaat over of je er wel of niet mag zijn.’’ ''Ik ben geen domme mongool''
Dat was soms erg confronterend. Sjoerd vertrouwt me toe: ‘’Ik krijg nog steeds tranen in mijn ogen als ik terugdenk aan het gesprek met mijn moeder. Het raakt me nu nog. Het was moeilijk om te horen dat ze hoopt dat ik eerder doodga dan zij, maar ze was wel goudeerlijk. Dat is fijn, maar ook heel lastig. We hadden nog nooit zo’n gesprek gehad. Ik ben blij dat we dat gesprek gehad hebben. Ik weet nu hoe het zat, voordat ik bestond.’’ Op het scherm zien we dat Sjoerds moeder aan het eind van het gesprek vraagt: ‘’Knuffel?’’ Naast mij kijken Eveline en Sjoerd elkaar aan. ‘’Knuffel?’’ papegaait Eveline. ‘’Knap gedaan’’. ‘’Dankjewel,’’ antwoordt hij terwijl zijn stem gesmoord wordt door Evelines vriendelijke greep. Jos: ‘’Vooral voor Eveline waren de opnames intensief. Zeven uur over Down praten was soms echt teveel. Eveline had het moeilijk met zo intens met Down bezig zijn en hard na moeten denken over haar beperking.’’ Dat Downsyndroom geen rozengeur en maneschijn is, zal niemand verbazen. Eveline: ‘‘Ik werd gepest toen ik jonger was. Soms werd ik domme mongool genoemd, dat is niet leuk. Mijn moeder zei altijd: wat je zegt ben je zelf. Dus dat zeg ik nu ook. Wat je zegt ben je zelf. Ik ben geen domme mongool, ik ben Eveline.’’ ‘’Ik zou liever geen Down hebben. Sommige mensen begrijpen me niet zo goed. Mijn ouders schrokken ervan dat ik Down heb toen ik geboren werd, dat wisten ze niet. Nu zeggen ze dat ik alles kan en hebben ze me geleed om me er niks van aan te trekken wat anderen zeggen.’’ Ondanks de moeilijkheden die Down met zich meebrengt, is het volgens hen belangrijk dat mensen met Down het leven wordt gegund. Sjoerd zegt in het programma: ''Laat ons maar leren. Laat ons de mooie wereld maar zien.. En laat ons maar zien aan deze mooie wereld.’’ Down is anders. Down is zwaar. Maar Downers zijn niet hun beperking. Eveline zegt het al in de eerste minuut van de aflevering: ‘’Ik ben gewoon Eveline.’’