Als 'zigeuner' ben ik een tweederangs mens
Als Roma-meisje, geboren in Bulgarije, heb ik van jongs af aan al te maken gehad met discriminatie. Het werd me als peuter al duidelijk, tijdens de jaarlijkse theatervoorstelling voor ouders: ik mocht als 'zigeuner' achteraan aansluiten. Van mijn juf mocht ik geen grote rol spelen, want dan zouden de Bulgaarse ouders boos worden.
Want waarom zou ‘een tweederangs mens’ een grotere rol krijgen dan hun kind, de volbloed Bulgaar? Dus kreeg ik het volgende beste: de grootste rol onder de Roma's, maar nog steeds een kleinere rol dan de Bulgaren. Gek eigenlijk, dat je dit als vierjarig meisje moet meemaken.
Zwarte schapen
In Nederland en de rest van Europa merk je ook, tot op de dag van vandaag, dat er een negatieve sfeer hangt rondom Roma’s/Sinti. Ze worden in de volksmond vaak weggezet als de domme, zwarte schapen, als ‘zigeuners’. Je moet uit de buurt blijven van woonwagenkampen, je mag niet met die kinderen spelen, en het liefst kijk je ze niet aan. Waarom? Omdat ze nu eenmaal niet gelijkwaardig aan jou zijn en bovendien snel worden bestempeld als gevaarlijk.
Negatieve lading van het woord
Het woord 'zigeuner' heeft een negatieve lading; het komt uit het Grieks en betekent 'onrein'. Je begrijpt dus dat dit niet een naam is die we voor onszelf hebben gekozen. Wij zijn Roma en/of Sinti. Niet meer en niet minder. Het is enorm racistisch om dit woord te gebruiken, omdat je een hele bevolkingsgroep wegzet als ‘onrein’. En ja, misschien gebruiken sommige Roma's en Sinti's het woord zelf wel. Misschien vinden ze het zelfs niet erg dat jij het gebruikt. Maar dat betekent niet dat het oké is om te doen. Je doet mij, en vele anderen, er pijn mee.
Wereldwonder
Om me heen wordt 'zigeuner' ook nog steeds gebruikt. Dit komt vaak omdat mensen niet eens weten dat het een kwetsend woord is, of omdat ze niet kunnen zien dat ik Roma ben. Als ze er dan achter komen, reageren ze vaak alsof ze een wereldwonder zien. Want hoe kun je Roma zijn, én je school hebben afgemaakt, én een baan bij BEAM hebben?
Wat jij kunt doen
Daarom hoop ik ontzettend dat we met z'n allen stoppen met het woord 'zigeuner' en alle vooroordelen die daarbij horen. Zo kan elk klein Roma-meisje (en -jongen) al op jonge leeftijd ontdekken dat zij alles mag worden wat ze wil. Je etniciteit zou namelijk niets moeten uitmaken in hoe je medemens je behandelt.
Bidden
Verder kun je natuurlijk altijd voor mijn volk bidden, je inzetten voor gelijke kansen in de kerken waar je komt, en mensen leren dat het woord 'zigeuner' een ontzettend nare lading heeft. Dat zou mij – en mijn toekomstige peuter-ik’s - een gelukkige Roma maken.
Geschreven door
Gina
