Waarom kan God zo woedend worden als hij Liefde is?

27 januari 2021 · Leestijd 5 min

In het Nieuwe Testament gaat het supervaak over Gods liefde. Hoe zachtaardig, meelevend en betrokken hij is. Maar als je dit vergelijkt met het Oude Testament, lijkt dit niet dezelfde God te zijn. Is Hij veranderd? En wat betekent zijn woede?

‘De HEER is een woedende wreker, de HEER wreekt zich op zijn tegenstanders, hij richt zijn toorn op zijn vijanden.’ (Nahum 1:2) Niet bepaald zoete taal. Tegelijkertijd zegt de Bijbel ook dat God liefde is (1 Johannes 4:8) en goed; een plek waar je kunt schuilen (Nahum 1:7). Da’s toch super tegenstrijdig?

Wat een neus met woede te maken heeft

In Engelse Bijbels wordt God omschreven als iemand die ‘slow to anger’ is (bijvoorbeeld in Exodus 34:6 en Psalm 86:15). In het Hebreeuws betekent deze uitdrukken letterlijk ‘lang van neus zijn’. Wat heeft Gods geduld te maken met een lange neus? In de Bijbel worden de woorden ‘neus’, ‘hitte’ en ‘hete neus’ wel vaker gebruikt als een metafoor voor woede. Hiermee zeg je eigenlijk hoe je je gezicht voelt koken als je écht heel boos bent. Bijvoorbeeld wanneer Potifar denkt dat Jozef met zijn vrouw het bed in is gedoken (Genesis 39:19). Letterlijk vertaald staat er dat Potifars neus gloeiend heet werd.

De metafoor gaat nog verder. Als er wordt gesproken over een lange neus, dan drukt dat juist geduld uit. Het duurt namelijk langer voordat iemands neus het kookpunt heeft bereikt. Zo staat er in Spreuken 19:11: ‘Een verstandig mens houdt zijn woede in toom.’ Het woord woede betekent ook hier letterlijk neus.

God geeft nieuwe kansen

Deze metafoor wordt ook gebruikt om uit te leggen hoe God zich voelt als hij menselijk kwaad ziet. Net zoals jij kwaad zou worden als je iemand gepest ziet worden, wordt God boos als mensen elkaar en de wereld kapot maken. Gods woede is een uiting van zijn rechtvaardigheid en liefde voor deze wereld. Maar hij is dus ‘slow to anger’: hij geeft mensen veel tijd om te veranderen. Kijk bijvoorbeeld maar naar de farao van Egypte: hij krijgt tien plagen op zijn bordje. Tien kansen(!) van God om het volk van Israël vrij te laten. Als de farao vervolgens het volk wil vernietigen, vernietigt God hem. De farao krijgt zijn eigen kwaad over zich heen. ‘De adem van uw neus stuwde het water omhoog,’ staat er in Exodus 15:8 over deze situatie. Gods woede bracht rechtvaardigheid.

Consequenties van je eigen keuzes

Toch blijft het een heftig verhaal. Foute mensen of niet: God brengt de farao en zijn ‘crew’ om het leven. Maar God zou niet goed geweest zijn, als hij niet boos was geworden op het kwaad van de farao en er niets aan gedaan had. God onderwerpt de farao hier aan de gevolgen van zijn eigen keuzes. Het was de wil van de farao om het volk van Israël om te brengen en nu overkomt dat hem.

En dat zie je eigenlijk door heel de Bijbel terug: Gods woede is een consequentie van keuzes die mensen maken. Als het volk van Israël – na vele kansen van God – er toch voor kiest om de goden van andere volken te aanbidden, laat God hen in de handen van die vijandige volken vallen. Hij geeft ze wat ze willen.

God is nog steeds goed!

Paulus legt dit in zijn brief aan de Romeinen nog eens goed uit: God straft met de consequenties van je eigen keuzes. Het is een slechts een reactie op menselijk kwaad. Maar Paulus zegt een hoofdstuk later ook dit:

God is goed en geduldig, hij wacht lang met straffen. Jij denkt: Zo’n God hoef ik niet serieus te nemen! Maar dan begrijp je het niet. God is juist goed voor je: hij geeft je de kans om een nieuw leven te beginnen. (Romeinen 2:4, BGT)

Het laat zien dat Gods woede voortkomt uit zijn trouwe liefde en medeleven met ons. God wil niet dat wij ten ondergaan aan onze eigen ellende. Hij is op een missie! Daarom zegt Jezus dat hij naar Jeruzalem gaat om te sterven, om daarmee te laten zien dat God van zijn vijanden houdt. Jezus nam de plaats van mensen in; de mensen die kozen voor wat slecht voor hen was. Hij droeg de consequenties van onze keuzes op zich. Jezus' leven, dood en opstanding laten zien dat Gods woede en Gods liefde samenwerken!