Waarom jij nooit wil doen wat je ouders je vragenđ

Eindelijk, na drie weken rotten in je je kamer vol vieze kleding, gebruikte borden en een overhoopgehaalde kast, heb je de moed bij elkaar verzameld om te gaan opruimen. Nog even een hapje eten beneden en daarna ga je Ă©cht beginnen. âWordt het niet eens tijd om die zooi in je kamer op te ruimenâ, vraagt je moeder als je net een broodje in je mond stopt. âJa dagâ, denk je. Alle motivatie stroomt je lichaam uit. De komende drie weken blijf jij nog even rotten.
Waarom gebeurt dit? Waarom heb je geen zin meer om schoon te maken, op te ruimen of aan je huiswerk te beginnen als je ouders het aardig aan je vragen? En dat terwijl je je vijf minuten daarvoor nog had voorgenomen om dit wĂ©l, helemaal uit jezelf, te doen. Het lijkt wel de omgekeerde wereld: Alles waarvan je ouders zeggen âdoe nietâ, dat wil je juist wĂ©l doen. En als ze lief vragen of je een klusje wil doen, ga je dat dus absoluut niet oppakken.
Waarom doen we zo?
Bij de Hersenstichting weten ze dat wel te verklaren. âAls puber zijn je hersenen volop in ontwikkeling. Die ontwikkeling gaat niet in elk hersengebied even snel. Zo zijn bijvoorbeeld de hersengebieden die met je emoties te maken hebben, eerder ontwikkeld dan de gebieden die met denken en controleren van gedrag te maken hebben. Daardoor winnen jouw emoties in de puberteit het vaak van je verstand.â Je reageert dus vaak vanuit emotie. Maar wat voor emoties spelen er dan op wanneer je ouders je iets vragen?
Emotionele achtbaan
Als puber kun je sneller chagrijnig uit de hoek komen of zelfs boos als je ouders iets van je willen. Ook pubercoach Janneke ter Bille herkent dit en legt uit dat er zelfs meerdere redenen zijn dat jij zoveel weerstand voelt als je ouders je vragen om de vaatwasser uit te ruimen:
1.       Doei zelfstandigheid
âJe wordt ouder en wilt zelf beslissen wat je wanneer doet. Als je ouders dus zeggen: âRuim je kamer op!â Kan het voelen alsof die zelfstandigheid wordt aangetast. Zelfs als je bereid was om het klusje te doen, kan het feit dat iemand anders je daartoe opdracht geeft, je motivatie verminderen.â
2.       Eigen keuzes willen maken
âAls je ouders of leraren zeggen: "Ruim nu de vaatwasser uit," kan dat een gevoel van weerstand oproepen, simpelweg omdat je niet zelf de keuze hebt gemaakt.â Jij laat je echt niet meer rond commanderen!
3.       Minder motivatie
âWanneer je iets doet omdat het van je verwacht wordt, voelt het minder bevredigend dan wanneer je het doet vanuit eigen motivatie. Dit verschil kan ervoor zorgen dat je minder zin hebt in een taak zodra het een "moetje" wordt.â
4.       Het voelt als een plicht
âSoms voelt het alsof je inzet in het huishouden maar vanzelfsprekend is. Het is misschien al jarenlang jouw taak om de vaatwasser uit te ruimen bijvoorbeeld. Als je ouders niet expliciet laten zien dat ze je hulp waarderen, kan dat ook je motivatie verminderen. Het voelt dan niet als een persoonlijke keuze, maar meer als een plicht.â
Wat kunnen jij en je ouders doen?
Gelukkig heeft Janneke een oplossing die de band tussen jou en je ouders/ verzorgers hopelijk iets verbeterd Ă©n ervoor zorgt dat jij je niet kapot ergert als ze iets aan je vragen. âVraag je ouders om je de vrijheid te geven zelf te beslissen wanneer je een taak uitvoert.â Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat jouw kamer ook jouw verantwoordelijkheid is en dat je zelf bepaalt wanneer je die opruimt. Verder geeft Janneke nog als tips: âVraag je ouders om hun vraag (âruim de tafel afâ) wat meer context te geven (âwant we moeten samen zorgen voor een schoon huisâ). Daarnaast kun je vragen of je ouders meer waardering en complimentjes willen geven als je iets doet in huis.â Even linkje van dit artikel kopiĂ«ren en doorsturen naar je ouders dus!
BRON: Hersenstichting, Janneke Ter Bille
Lees ook over:
Animatiefilm âInside Out 2â geeft kijkje in het puberbrein: must-see voor (aanstormende) tienerouders

Geschreven door
Daniëlle