Welke Bijbelvertaling past bij jou? Doe de test!
Als je Nederlandse Bijbels met elkaar vergelijkt, zie je soms grote verschillen in de tekst. Bij de ene Bijbel is het taalgebruik heel oud en moeilijk, bij de andere juist best simpel. Daar kan je van schrikken, want de Bijbel is toch hét Woord van God, hoe kunnen er dan verschillen zijn? Zijn er fake news Bijbels in omloop? Geen paniek! Er is een goede uitleg voor en die lees je hier. Doe halverwege dit artikel ook gelijk even een test om te kijken welke Bijbelvertaling het beste past bij jou!
Voordat je de test maakt, moet je even wat dingen weten. Let op: De Bijbel is eigenlijk een bibliotheek met 66 boeken. Het is een oude bibliotheek en intussen zijn er allerlei verschillende, Nederlandse vertalingen van de Bijbel ontstaan. Die verschillen hebben te maken met hoe de bronteksten zijn vertaald. Bronteksten zijn de oudste documenten die we nog hebben van de boeken van de Bijbel. Deze bronteksten zijn geschreven in het Hebreeuws of Grieks.
De Nederlandse taal verandert
Woorden en zinnen uit deze Hebreeuwse en Griekse bronteksten, kunnen vaak op verschillende manieren naar het Nederlands vertaald worden. Onze Nederlandse taal verandert en onze kennis van vertalen neemt elk jaar toe. Daarom wordt er regelmatig een nieuwe, vertaalde versie van de Bijbel gemaakt. Dit vertalen wordt heel zorgvuldig gedaan door allerlei professionals.
Verschillende vertaalkeuzes
Het vertalen van de Bijbel gaat elke keer dus hartstikke zorgvuldig. Per vertaling wordt er vooraf door de vertalers afgesproken wat de regels en kaders zijn. Vinden ze het bij deze vertaling het belangrijkste dat de brontekst zo letterlijk mogelijk wordt weergeven of vinden ze het belangrijker dat het resultaat prettig leesbaar Nederlands is? Dit is een belangrijke keuze die uiteindelijk ook een ander resultaat op zal leveren.
En nog een voorbeeld van een afspraak die ze van tevoren maken: Moet beeldtaal letterlijk blijven staan of willen ze beeldspraak voor de lezers uitleggen? Voorbeeldje: Petrus werd bijvoorbeeld door Jezus ‘rots’ genoemd, maar dat zou je als vertaler ook gelijk aan de lezer kunnen uitleggen als ‘betrouwbaar’. Wel of niet uitleggen in de tekst zelf? Per soort vertaling worden deze keuzes gemaakt.
GEEN PANIEK!?!
Welke Nederlandse Bijbel jij ook in je handen of op je telefoon hebt: je hoeft niet bang te zijn dat je wordt opgelicht of voorgelogen. Organisaties zoals het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBV) nemen jaren de tijd voor een vertaling en er zijn altijd tientallen wetenschappers die eraan werken. Het kan dus niet zomaar misgaan. Wel zijn er dus verschillende ‘smaken’ om uit te kiezen als je graag Bijbel leest. Doe hier de test om te ontdekken welke het beste bij jou past:
Check de verschillen:
Bijbel in Gewone Taal (BGT)
Er is door het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap zeven jaar (!) gewerkt aan de Bijbel in Gewone Taal (BGT), een vertaling van de Bijbel in duidelijke taal. Er is extra opgelet dat de teksten niet te lang zijn en er zijn veel tussenkopjes aangebracht zodat je kan zien waar een gedeelte over gaat. De taal van deze vertaling is eenvoudig, maar de inhoud is niet eenvoudiger gemaakt dan het is. De Bijbel in Gewone Taal is gebaseerd op de Hebreeuwse en Griekse bronteksten, niet op een andere Nederlandse vertaling die er al was. Elke Bijbelvertaling heeft zijn eigen kenmerk. Het kenmerk van de BGT is: duidelijkheid en begrijpelijkheid.
Nieuwe Bijbelvertaling ’21 (NBV21)
In de afgelopen twintig jaar zijn er veel reacties en suggesties gekomen op de NBV-vertaling die in 2004 werd uitgebracht. Alle duizenden reacties en suggesties zijn bekeken en (als het passend was) verwerkt in de NBV21. Daardoor is deze vertaling nu beter leesbaar dan de vorige. Ook zijn sommige vertaalkeuzes gemaakt op basis van wetenschappelijke inzichten en zijn de ‘eerbiedshoofdletters’ terug. Dat betekent dat persoonlijke voornaamwoorden die betrekking hebben op God, Jezus en de heilige Geest een hoofdletter krijgen, zoals: Zijn zoon of Zijn genade. Dat geeft eerbied aan God en maakt ook duidelijk wie of wat er wordt bedoeld.
Wist je dat deze Bijbel ook een vette BEAM-cover heeft? Als je deze Bijbel koopt, zitten er verschillende covers aan de binnenkant, onder andere die van BEAM. Onze cover ziet er zo uit:
Herziene Statenvertaling (HSV)
In 2010 verscheen de Herziene Statenvertaling. Deze HSV is gebaseerd op de Statenvertaling uit 1637, superlang geleden dus. Die Statenvertaling uit 1637 was de allereerste complete Nederlandse vertaling van de Bijbel ooit. Met dat vertalen zijn ze toen twintig jaar bezig geweest. De nieuwere, Herziene Bijbelvertaling is veel makkelijker te lezen dan die hele oude uit 1637, maar blijft alsnog heel dicht bij de bronteksten. Soms zorgt dat ervoor dat je niet gelijk begrijpt wat er wordt bedoeld. Tegelijkertijd kan je op deze manier wel echt zelf onderzoeken wat de bedoeling is en is het niet zo dat de vertalers van de Bijbel het al voor je hebben besloten.
Het Boek (HTB)
Dit is een bijzondere vertaling van de Bijbel. Waarom? Omdat deze versie niet vertaald is vanuit de brontalen Hebreeuws en Grieks, maar vanuit andere, al bestaande Engelse en Nederlandse vertalingen. De tekst van de Bijbel wordt in eigen woorden door de schrijvers verteld, gedachte voor gedachte. Daarom wordt Het Boek ook wel een hervertelling of een parafrase genoemd. Niet een echte vertaling. Dit maakt Het Boek anders dan bovenstaande vertalingen. Het Boek wordt door veel jongeren gebruikt die gebruik maken van de YouVersion bijbelapp.
Combineren kan je leren
De allerbeste tip die we jou als BEAM-redactie zouden willen geven, is om af en toe af te wisselen en te combineren met je Bijbelvertaling. Zoek een ingewikkeld stukje bijvoorbeeld ook eens op in een Bijbelvertaling die je normaal niet leest, misschien krijg je wel nieuwe inzichten! Via Bijbelapps is dit switchen heel makkelijk te doen en hoef je niet steeds een nieuw boek uit de boekenkast te pakken.
Heel veel leesplezier! En wil je meer weten van de Bijbel? Check dan zeker ook nog even deze artikelen:
Lees ook over:
HANDIG: Samenvatting en uitleg van alle Bijbelboeken
Geschreven door
Wilke
