Recensie: Het Kompas | Schrijnend en ontroerend waargebeurd verhaal

Davey en zijn beste vriend Brian zijn dol enthousiast over het nieuwe project van de 1st Mortlake Sea Scouts. Met acht anderen gaan ze Het Kanaal oversteken. Samen hebben ze een whaler, een walvisvaarderssloep, opgeknapt en omgebouwd tot een klein zeilbootje en hem de naam ‘Wangle III’ gegeven. Het belooft een spannende reis te worden en ze zullen zelfs een paar nachten in Calais blijven. Maar de dag voor ze uitvaren wordt Davey ziek. Van de dokter mag hij beslist niet mee. Hij baalt enorm, maar ziet in dat het niet anders kan. Ondanks zijn enorme buikpijn is hij toch steevast van plan om zijn vrienden uit te zwaaien, niet wetend dat hij dat moment zijn vrienden misschien voor de laatste keer ziet…

Het kompas, het nieuwste boek van de Nederlandse kinder- en jeugdboeken schrijfster Joyce Pool, is een dubbel bijzonder boek. Het tweehonderd pagina’s tellende boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel bevat het fictieve verhaal Het kompas. Het tweede deel gaat over het verhaal achter Het kompas. Hierin beschrijft Joyce Pool haar zoektocht naar de geschiedenis van de Wangle III, het bootje dat in 1950 volledig van de radar verdween tijdens haar oversteektocht van Het Kanaal. In het voorwoord van het tweede deel vertelt Joyce Pool hoe ze kennismaakte met het verhaal van de Wangle III en haar bemanning. Ze kreeg het verzoek om twee korte verhalen te schrijven over deze geschiedenis, maar ze was zo gegrepen door deze tragiek, dat ze besloot om op onderzoek uit te gaan, samen met haar man Pip Barnard, en het boek Het kompas te schrijven.

Meer dan alleen een vermissing

Vanaf het begin is duidelijk dat je bij Het kompas te maken hebt met een fictief verhaal dat gebaseerd is op een waargebeurd verhaal, waardoor je ergens in je achterhoofd al weet hoe het af gaat lopen. Toch maakt dit het boek niet minder spannend. De auteur heeft meer in het verhaal verwerkt dan alleen de vermissing. Er is ook ruimte voor schuldgevoelens, want had Davey ook niet zelf met Wangle III mee moeten gaan?, en voor collectieve rouwverwerking. Uit het verhaal blijkt dat de inwoners van Mortlake elkaar allemaal kennen. Het is ontroerend om te lezen dat in de dagen van angst en onzekerheid alles en iedereen elkaar ondersteunt, helpt en troost.

"Verschillende scouts komen regelmatig even naar me toe. Ze leggen hun hand op mijn schouder of slaan even op mijn rug. Ze willen we steunen zoals ze alle anderen willen steunen, dat zie ik heus wel. Maar ze snappen het niet. Ze kunnen het niet snappen, mijn verwarring, de haat die ik voel voor mijn lijf dat ervoor heeft gezorgd dat ik mijn vrienden in de steek liet op het aller-allerbelangrijkste moment ooit."

Door kleine details in het verhaal en het tweede deel van het boek blijkt dat de schrijfster intensief onderzoek heeft gedaan naar de geschiedenis. Dit maakt het verhaal aan de ene kant nog schrijnender, maar aan de andere kant ook mooi. Een diep weggestopt en oud verdriet komt weer tot leven en krijgt de waardering die het verdient. Doordat de schrijfster met haar fictieve verhaal dichtbij de waarheid is gebleven, komt het boek écht tot leven en tegelijk ook heel dichtbij.

Het boek doet het waargebeurde verhaal recht

Het boek Het kompas is een ontroerend en waarderend boek dat het waargebeurde verhaal recht doet. Door Joyce Pool en Pip Barnard blijft de herinnering aan de Wangle III en haar bemanning voortleven. Het kompas is zeker het lezen waard en laat je na het omslaan van de laatste bladzijde sprakeloos en roerloos achter, waarna je het bootje en haar bemanning niet snel zult vergeten.

Genre: roman, non-fictie
Moeilijkheid taalgebruik: Makkelijk tot gemiddeld

BOEKRECENSENT NOOR TE VELDE