Recensie: De gouden speld | Boeiende tijdreis door het evangelie
Christenen lezen al jaren in de vier evangeliën van het Nieuwe Testament over het leven van Jezus en zijn levensveranderende woorden en daden. Maar zo’n tweeduizend jaar geleden was de komst van Jezus een heel ander verhaal: het joodse volk was in de ban van deze vreemde man die wonderen kon verrichten. Ze waren geïnteresseerd, maar ook onzeker: was hij werkelijk de Messias? ‘De gouden speld’ vertelt het verhaal van een gelovige familie in de tijd van Jezus, gezien vanuit drie twaalfjarige jongens.
Ik begon aan dit verhaal zonder te weten wat ik kon verwachten – en werd even verrast door de namen die in het boek zijn gebruikt. Alle familieleden hebben een bijbelse naam, maar laat je daar niet door in de war brengen (tip: gebruik de stamboom voorin het boek!). Het boek begint met de 12-jarige David die in Kapernaüm woont, aan het meer van Galilea. Zijn broertje verdrinkt bijna, als gevolg van Davids onoplettendheid, en wordt ernstig ziek. Zijn familie doet er alles aan om genoeg geld binnen te krijgen voor medicijnen.
David is wanhopig; hoe moet hij dit ooit goedmaken? Hij komt uit radeloosheid op het verkeerde pad terecht en belandt in een benauwde situatie. Zijn nichtje Mirjam helpt hem uit de brand, maar hiervoor moet ze de waardevolle ‘gouden speld’ op het spel zetten. Deze speld is van haar moeder geweest, die hem ooit heeft gekregen van de Wijzen uit het Oosten. Ondertussen groeit er belangstelling voor de geheimzinnige rabbi ‘Jeshua’ die wijze woorden spreekt en mensen schijnt te kunnen genezen. Zou hij Davids familie kunnen helpen?
Van Rome naar Gallië
De gouden speld vormt een rode draad door het verhaal. Het boek bestaat namelijk uit drie delen, waarvan elke hoofdpersoon van een volgende generatie is en de speld in zijn bezit heeft. Het tweede deel gaat over de jonge Ruben. Hij wordt na de verwoesting van Jeruzalem als slaaf afgevoerd naar Rome. Hij komt in dienst van een losbandige Romeinse jongen, voor wie hij duistere taakjes moet uitvoeren en tegelijkertijd probeert de gouden speld verborgen te houden. Ruben ontdekt dat hij niet de enige is in Rome die gelooft dat Jezus de Messias is.
Het laatste deel speelt zich af in Gallië. Het is inmiddels de tweede eeuw na Christus, waarin christenen worden veracht en onderdrukt. De 12-jarige Marcus moet zich samen met zijn vriendin Susanna hierin staande zien te houden en leert van oudere familieleden over Jezus.
Levensechte ervaring
Door te lezen vanuit het oogpunt van een joods of christelijk kind, beleef je echt hoe het in die tijd was voor minderheden in de Romeinse tijd, naast de Romeinen zelf waar we al veel over leren op school. Bovendien zijn de verschillen in tijd en plaats tussen de drie delen heel leerzaam. Je ziet hoe het christelijk geloof is gaan groeien, werd doorgegeven en standhield in moeilijke tijden. Het idee van een voorwerp als rode draad, de gouden speld dus, vind ik vindingrijk en wordt mooi vormgegeven door de schrijfster. Tijden veranderen, kinderen groeien op, maar het voorwerp draagt een uitgebreid verhaal met zich mee. Als lezer wandel je bij wijze van spreken aan de hand van de gouden speld door de tijd heen.
Voor iedereen boeiend
Dit boek is bedoeld voor wat jongere kinderen. Dat is te merken aan het simpele taalgebruik en hoe de leefwereld van een kind wordt beschreven. Desondanks is er aan spanning geen gebrek – ik werd zo geboeid door het verhaal dat ik het boek niet weg kon leggen. Vanwege de originaliteit en toegankelijkheid is ‘De gouden speld’ aan te raden aan iedereen die graag in de wereld duikt van iemand uit het verleden, zonder tegen te worden gehouden door een te ingewikkeld verhaal. Toegegeven, het is een dik boek, maar de verhalen zijn goed los van elkaar te lezen. Daar hoef je eigenlijk niet eens over na te denken, want voor je het weet heb je het boek al uit..
Martine Jonker – 445 blz. - €15,99 bij Hertog
Taalgebruik: makkelijk
Genre: historische jeugdroman
RECENSENT: LONNEKE VAN DER SPOEL
