Nieuw Netflix-experiment The Push: Iedereen kan een moordenaar worden
Je moeder vroeg het altijd al stellig: “Als al je vrienden van de brug springen, doe jij het dan ook?”. Voor veel mensen is het antwoord op die vraag ‘ja’. Althans, als we de nieuwe Netflix documentaire The Push moeten geloven. In dit bizarre sociale experiment, uitgevoerd door Britse illusionist Derren Brown, proberen acteurs een aantal onwetende deelnemers zover te krijgen dat ze een moord plegen om hun eigen gevangenisstraf te ontlopen. De vraag is: wie gaat hierin mee?
‘Push him off the building!’
Voor het experiment The Push verzamelt Derren een flinke lading acteurs. Deze groep probeert de kandidaat zover te krijgen dat hij of zij een persoon van het gebouw duwt. Het begint allemaal vrij onschuldig. Het proefkonijn wordt gevraagd of hij de vegetarische hapjes wil aanvullen met vlees. De meeste mensen gaan hier zonder tegenstribbelen in mee. Hierna volgen verschillende bizarre gebeurtenissen die de kandidaat in het nauw drijven. Zo wordt hen gevraagd of ze een lijk willen verslepen en of ze zich voor willen doen als een ander.
Tot het moment dat er geen andere uitweg lijkt te zijn: duw deze persoon van het gebouw of eindig in de gevangenis. Sommigen volgen ook deze bevelen braaf op, anderen trekken hier duidelijk de grens. Na afloop krijgt de persoon in kwestie te horen dat het allemaal ging om een onderzoek en dat ze geen echte moord hebben gepleegd.
Om een indruk te krijgen van het experiment zie je hieronder het bekende 'Milgram experiment' uit 1963. Krijgt de zogenaamde arts de testpersonen zo ver dat ze iemand een dodelijke elektrische schok toedienen?
Waartoe is een mens in staat?
Het is een ingewikkelde kwestie en iets wat veel psychologen al jaren interesseert: in hoeverre kun je iemand dwingen om de meest vreselijke dingen te doen, op welk punt vervagen de morele grenzen? Bij de deelnemers van het experiment lijkt de sociale druk een enorm effect te hebben. Maar hoe werkt dit fenomeen? Uit recent onderzoek blijkt dat we als mens zogenaamde ‘spiegelneuronen’ hebben. Deze zorgen ervoor dat jij springt als iedereen springt. Dat jij een film wél leuk vindt – al is dat niet het geval –, omdat iedereen dat vindt. Het kan zelfs gebeuren wanneer je een gesprek voert met een Twentenaar met een zwaar accent, jij onbewust ook ineens als een ras-Tukker klinkt.
Daarnaast heeft groepsdruk vooral te maken met verbinding. In The Push is het overduidelijk dat de testpersonen niet onder willen doen voor de rest, dus kiezen ze ervoor om mee te doen met de groep, zodat ze niet buiten de boot vallen. In dit soort ‘ongezonde’ groepen is er weinig ruimte om jezelf te zijn en dus móet je voor je gevoel wel meedoen. Uiteraard zit hier per persoon verschil in. De één staat sterker in zijn schoenen dan de ander en zal dus eerder ‘nee’ zeggen, of doen wat hij zelf wil. Zoals bijvoorbeeld de heldenactie in de video hieronder!
Wat zou een christen in The Push doen?
Bij het zien van documentaire en de vreselijke opdrachten die de kandidaten moeten uitvoeren, zou je als christen natuurlijk graag willen zeggen: ‘Dat zou ik nooit doen!’. Exodus 23:2 zegt: “Laat je er niet door de meerderheid toe overhalen iets onrechtvaardigs te doen, en als je in een rechtszaak getuigt, verdraai het recht dan niet door je naar de meerderheid te richten.” Oftewel: jij bent verantwoordelijk voor de keuzes die je maakt, ongeacht wie hierbij betrokken is geweest. Gewoon niet doen dus. Was het maar zo simpel, want wanneer vijf -autoritaire- mensen om je heen staan te schreeuwen wat jij moet doen, is het misschien niet zo vreemd dat je zwicht.
Zo ga je om met sociale druk
Het is niet gemakkelijk om als enige tegen de stroom in te zwemmen, maar het is ook zeker niet onmogelijk. Soms voel je je als christen anders dan de rest van je vrienden, en word je misschien zelfs weleens voor gek verklaard. Het is hierin vooral belangrijk om te onthouden waar je grenzen liggen. Doe geen dingen die je zelf niet wil, ook al doen al je vrienden het of probeert iemand je te overtuigen dat je het goede doet. Hoewel je hoogstwaarschijnlijk niet in een soortgelijke situatie terechtkomt als The Push, kan het natuurlijk voorkomen dat je ergens toe wordt gedwongen waar je niet achter staat. Onthoud dan dat het om de volgende afweging gaat: verloochen je je eigen normen en waarden of stoot je de ander voor het hoofd? In veel gevallen lijkt dit laatste heel erg, maar valt het uiteindelijk ontzettend mee!
Ook BEAM’s Bas was onderdeel van een sociaal experiment. Bezwijkt hij aan de groepsdruk? Bekijk het hieronder!
Bron: Ontmasker Manipulatie
Geschreven door
Anouk
