Mijn vader en moeder zijn mijn ouders niet meer
“Meneer Derks, wil je even recht gaan zitten.” Ze schrikt er zelf ook van, die moeder van mij. Mijn vork blijft hangen in de lucht en met enige verbazing en leedvermaak kijk ik haar aan. Deze welbekende opmerking is al jaren niet meer over tafel geschald. En kaboem, daar is die weer. Alsof ik nooit ben gegroeid, verhuisd en ouder geworden. Alsof ze nog altijd tegenover haar onwetende, pasgeboren zoon zit.
Ik ben op bezoek in mijn ouderlijk huis. Thuis-thuis noemt men deze plek ook wel. Hier ben ik vervaardigd. Hier heb ik mijn vader en moeder bespuugd, geknuffeld, gehaat, gekwetst, bedrogen, genegeerd, bedankt, ontlopen, opgezocht, voorgelogen, vervloekt, gemist, ontkend en bewonderd. Hier ben ik opgegroeid. Opgegroeid onder de vleugels van mijn ouders.
Ik was hun stagiair, diamant, kuiken, zoon. Zolang ik onder hun hoede was, namen ze de verantwoordelijkheid voor mijn misstappen. Wanneer ik stiekem een snoepje in mijn snavel stopte, trokken zij hun portemonnee. Als ik op school de juf het leven zuur maakte, werden zij op het matje geroepen. En op de momenten dat de wereld zich schijnbaar tegen mij keerde, leerde ik over nuance, zelfreflectie en empathie. Het bereik van mijn vleugels groeide en groeide.
Ik ben klaar. Af. Uitgeleerd. Op-gevoed.
Mijn ouders toonden mij het verschil tussen goed en kwaad. Tussen recht (zitten) en onrecht. Tussen mijzelf en anderen. In een poging mij op te leiden tot ideale, individuele ouder. Vandaar de naam. Ze begeleiden je van verjaardag naar verjaardag. Leiden je – als ware levensleraren – op voor het zelfstandige bestaan. Tot je zelf wijs en oud(er) genoeg bent. Klaar om het nest te verlaten en er elders zelf eentje te bouwen.
Ik ben klaar. Af. Uitgeleerd. Op-gevoed. Of nou ja, natuurlijk zijn er nog genoeg karaktertrekjes die anders kunnen. Maar daar moet ik nu zelf aan werken. De verantwoordelijkheid nemen voor mijn eigen gedrag, spaarrekening, werk, was, koelkast, avondeten, aankopen, opmerkingen, bedtijden, partner(s), vrienden, keuzes, doelen en dromen. Los van mijn vader en los van mijn moeder.
De opleiding is voltooid. Mijn vleugels zijn volgroeid. Ik sla ze uit en mijn ouders zullen dat moeten toestaan. Vinden ze zelf lastig (“Ach, neem toch een brood mee”, “Wij betalen dit wel” of “Ga eens rechtzitten”), maar ik ook (“Mam, kan jij dit even maken?” of “Pap, wil je mijn trui nog even wassen?”). De vroegere haat en afkeer jegens ieder ouderlijk gezag zijn verdwenen. Wat overblijft is ontzag, liefde en bewondering. En de constatering dat ik stiekem ontiegelijk veel op ze lijk.
Mijn vader en moeder zijn niet langer mijn ouders. Ze zijn nu meer dan dat.
Geschreven door
Bas
