“Ik zorg voor mensen die binnen drie maanden overlijden”

“Voor mijn studie Geneeskunde liep ik bij hospice Kuria mijn onderzoekstage over medische dilemma’s in de palliatieve zorg. Ik voerde daar gesprekken met medewerkers en kwam erachter dat ze het werk doen vanuit de overtuiging iets voor een ander te willen en kunnen betekenen. Ik denk dat we niet vaak weten wat normaal is bij overlijden. In die periode van het leven kunnen wij veel voor elkaar doen. Daarom wilde ik mijn steentje graag bijdragen.”

Ik word geconfronteerd met kwetsbaarheid en lichamelijke aftakeling

Confrontatie

“Ik word geconfronteerd met kwetsbaarheid en lichamelijke aftakeling. Bij sommige mensen is er bijna niets meer van het lichaam over. Mensen worden soms erg mager. Het lijkt dan op een hoopje botten waar geen vet meer op zit. Ik zie er nooit tegenop om weer te gaan werken. Er is veel rust in het hospice en met collega’s onderling kan ik alles bespreken. Daarmee draag je als collega’s als het ware elkaar. Maar als ik weg fiets denk ik weleens: ‘Zal ik die bewoner nog een keer zien als ik over twee dagen weer dienst heb?’  Soms werk ik een tijdje niet en dan weet ik dat ik iemand nooit meer zal zien, maar het is ook niet zo dat ik er urenlang over pieker. Als ik bewoners langer gesproken en verzorgd heb, dan is er een soort gevoel van droefheid over een mooi leven wat is afgesloten. Bij het hospice wordt niet benadrukt dat je geen band met de bewoners mag opbouwen. Het is aan jezelf hoe je ermee omgaat. Ik kan het loslaten en ik denk mijn collega’s ook. Door dit werk ben ik wel anders gaan kijken naar het leven. De kleine dingen waardeer ik meer: als de zon schijnt, wanneer ik even buiten een rondje kan lopen, als ik mooie muziek hoor waar ik van hou of even een wijntje kan doen met iemand. In het hospice waarderen bewoners deze dingen heel erg. Dat zorgt voor een andere kijk op mijn eigen leven.”  

De zorg

“Ik had nooit gedacht mensen te helpen die in de eindfase van hun leven zitten. Wel heb ik altijd hart gehad voor mensen in kwetsbare posities. Bij Kuria hebben we tien kamers, maar meestal negen bewoners. Bij uitzondering kunnen dit tien bewoners zijn. We willen de aandacht, ruimte en tijd over alle bewoners verdelen. Vaak zie ik dat mensen die in het hospice komen eerst even opknappen. De rust, zorg en ruimte doet ze goed. Langzamerhand takelen ze weer af. Ik zorg voor mensen die binnen drie maanden overlijden. Bij een levensverwachting van drie maanden of korter mag je naar een hospice. Er zijn bewoners die drie maanden blijven of langer, maar ook bewoners die binnen drie dagen overlijden. Ik heb veel bewoners voorbij zien komen. De doorstroom is hoog. In 2016 verbleven ongeveer 80 bewoners in het hospice voor gemiddeld 33 dagen."

“De laatste fase van het leven is een lastige periode waarin mensen veel achter moet laten. Het is een ook een tijd om dingen af te ronden en afscheid te nemen van naasten. Gelukkig kan ik iets voor ze betekenen. In de ochtend vraag ik wat de bewoner wil eten of drinken en hoe hij geslapen heeft. Na het ontbijt help ik met de zorg. Bewoners geven zelf aan of ze ergens hulp bij nodig hebben. Soms kan iemand bijna alles nog zelf, maar help ik bijvoorbeeld met tandenpoetsen. Als er extra zorg nodig is, help ik de verpleegkundigen. Halverwege de ochtend doen we nog een kopje koffie met de bewoners in de woonkamer of even op iemands eigen kamer. We kletsen dan over van alles, zoals hoe het vroeger was. De gesprekken gaan niet altijd heel diep maar de tijd en aandacht kan toch veel voor iemand betekenen. De rest van de dag doe ik verschillende werkzaamheden: ik doe de was, maak de lunch klaar, breng recepten weg naar de apotheek, strijk en bereid het avondeten voor. In de avond help ik de bewoners met naar bed gaan en soms lezen we dan een stukje uit de Bijbel. Ik vind het zorgen voor een ander mooi werk. Elke keer als ik bij een nieuwe bewoner kom, probeer ik af te stemmen waar diegene behoefte aan heeft. Als vrijwilliger ben ik een kleine schakel in een ketting, maar ik denk dat elke schakel belangrijk is.”

Dit werk laat mij stilstaan bij de tijdelijkheid van het leven

De dood

“Ik heb nog nooit meegemaakt dat een bewoner onder mijn handen kwam te overlijden. Een keer had de verpleegkundige in mijn ochtenddienst familie van een bewoner gebeld, omdat hij binnen een uur kwam te overlijden. Als iemand in het hospice opgebaard wordt, probeer ik altijd even om het hoekje te kijken als er geen familie is. Binnen het team wordt vaak met elkaar gesproken als er iemand doodgaat. Dat is van belang, omdat je zo leert om met de dood om te gaan. Een keer was er een oudere bewoner die angsten had. ‘s Avonds ging ik bij deze vrouw aan bed zitten. Ik had haar een Psalm voorgelezen uit de Bijbel. We bespraken samen wie God is, maar ook dat het niet lang meer zou duren voordat ze Hem zou ontmoeten. Ze gaf aan dat er angst was voor de dood. Ik heb toen voor deze vrouw gebeden en daarna is zij rustig gaan slapen. Ik vond het bijzonder dat ik daarin de rust en tijd had om met iemand de Bijbel te lezen en dat iemand daarna rustig in slaap viel. Op deze momenten zie ik dat het einde van het leven veel belangrijker is dan alleen goede lichamelijke verzorging. Op andere vlakken kan ik ook veel voor anderen betekenen.”

“Zelf ben ik nog jong en heb ik voor mijn idee mijn hele leven voor me. Als ik nu nadenk over de dood lijkt het mij pijnlijk om mensen achter te laten waar ik om geef. Ik heb nog veel dromen voor in de toekomst. Tegelijkertijd denk ik dat me een betere toekomst ligt te wachten in het leven hierna. Ik geloof in God en dit werk laat mij stilstaan bij de tijdelijkheid van het leven. Ik denk dat de dood nooit de bedoeling is geweest en daarom ook niet iets is wat oorspronkelijk bij het leven hoort. Het is de realiteit, waartoe we ons op een of andere manier moeten verhouden. Ik kan er niet omheen. Vroeg of laat word ik ermee geconfronteerd. Ik denk dat het goed is om te beseffen wat een ‘normale’ gang van zaken is aan het einde van het leven.”

Wil jij ook het verschil maken voor mensen in een hospice? Kuria is op zoek naar vrijwilligers. Check het hier!

Lees ook: Maarten (23) verdient zijn geld als kistdrager