Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Filemon: Revolutionaire brief waarin een slaaf een broeder wordt

17 oktober 2019 · Leestijd 6 min

Bijbellezen is kneitersmoeilijk én fantastisch mooi! Wij zetten samen met jou onze tanden in deze bibliotheek met verhalen, profetieën, brieven en poëzie. ARE.YOU.READY?! Vandaag kijken we naar Filemon: een korte, explosieve brief vanuit de gevangenis die Paulus schrijft aan zijn medewerker Filemon.

Algemene informatie

Aantal bladzijden: 1
Aantal hoofdstukken: 1
Betekenis naam: Filemon was een medewerker van Paulus. Vanuit de gevangenis schrijft Paulus hem een korte, maar superkrachtige brief.
Populairste gedeelte: "Ik bid dat het geloof dat u met ons deelt u een dieper inzicht geeft in al het goede dat ons nader tot Christus brengt." (Filemon 1:6)

Kort maar krachtig

Paulus zit vanwege zijn geloof nogal vaak in de gevangenis. Vanuit de cel schrijft hij aan Filemon de allerkortste brief van het Nieuwe Testament. Naast kort is het ook de meest explosieve brief die Paulus ooit heeft geschreven.

File-wie?

Filemon is een welgestelde Romein uit de stad Kolosse, gelegen in het huidige Turkije. Hij en Paulus hebben elkaar waarschijnlijk ontmoet tijdens een missie in Efeze, waar Filemon een volgeling van Jezus wordt. Als Paulus’ medewerker Epafras een kerk sticht in Kolosse, wordt Filemon hier een leider van.

Slaaf op de vlucht

Slavernij is in die tijd heel normaal. Goed om te onthouden is dat deze vorm van slavernij niet vergelijkbaar is met de slavernij die wij kennen vanuit de tijd van de V.O.C. In de tijd van Paulus betekende slaaf-zijn dat je het bezit van iemand anders was en dus moest doen wat diegene zei. Meesters konden ook goed zijn voor hun slaven. Dankzij hun meester kregen ze eten en onderdak en als een slaaf christen werd, had hij of zij ook recht op de rustdag.

Filemon heeft als rijke Romein dus ook slaven. Een daarvan is Onesimus. Op een gegeven moment krijgen Onesimus en Filemon ruzie. Onesimus heeft iets goed verknald, maar het is onduidelijk wat hij heeft gedaan. Misschien heeft hij geld gestolen of Filemon bedrogen, geen idee. Onesimus neemt de benen, vlucht naar Paulus in de gevangenis en vraagt hem om hulp. In de gevangenis wordt Onesimus christen en een gewaardeerde assistent van Paulus.

Lastige liefdesmissie

Paulus zit in een moeilijke situatie als hij Filemon de brief schrijft. Hij heeft een lastige missie, want wat hij aan Filemon wil vragen, is vrij heftig voor die tijd. Niet alleen wil Paulus aan Filemon vragen om Onesimus te vergeven voor zijn daden, maar ook om hem vrij te maken van zijn slaaf-zijn. Paulus vraagt van Filemon of hij Onesimus wil omarmen als christelijke broeder. En zo doet hij dat: 

Paulus opent de brief met een openingsgebed. Hij dankt God voor Filemons liefde en support voor Jezus en Zijn volgelingen. Daarna gaat hij in zijn gebed subtiel to the point: 

“Ik bid dat het geloof dat u met ons deelt u een dieper inzicht geeft in al het goede dat ons nader tot Christus brengt.” (Filemon 1:6)

Oké. Dat klinkt best een beetje vaag en cryptisch. Wat bedoelt Paulus daar nou mee? Komt ie:

In deze boodschap is het woord ‘delen’ heel belangrijk. Als je iets deelt, ontvang je iets samen en ben je dus gelijk aan elkaar. Je krijgt allebei evenveel, niemand iets meer of minder. Je bent elkaars partner. Paulus zegt dat alle christenen samen gelijkwaardige partners zijn die een even groot stuk krijgen van de liefde en genade van God. Het is heel belangrijk dat mensen daar niet alleen leuk over nadenken, maar dit ook echt laten zien in hun leven.

Eindelijk haalt Paulus Onesimus erbij in zijn brief. Paulus vertelt Filemon dat hij Onesimus in de gevangenis heeft opgeleid tot volgeling van Jezus. Nu zijn ze dus broeders van elkaar in Gods familie. Hoewel Paulus graag wil dat Onesimus bij hem blijft als trouwe assistent, weet hij dat het conflict tussen beide heren moet worden opgelost. Zeker als ze kinderen zijn van God.

De grote vraag aan Filemon

Paulus schrijft: “Misschien hebt u hem korte tijd moeten missen om hem voor altijd terug te krijgen, niet meer als slaaf, maar als veel meer dan dat, als een geliefde broeder.” (Filemon 1:15-16). 

Wow! Dat is niet niks. Volgens de Romeinse wetten is het namelijk helemaal legaal voor Filemon om Onesimus de gevangenis in te gooien of te straffen. En nu vraagt Paulus hem niet alleen zijn slaaf te vergeven, maar hem ook met liefde te verwelkomen als sociaalgelijke broer! Een megabijzondere situatie die nooit voorkomt, want het beschadigt de status en het imago van de rijke Romeinen.

Dus waarom zou Filemon dit wél doen?

Paulus dropt dan een briljant vers: “Dus, als u met mij verbonden bent, ontvang hem dan zoals u mij zou ontvangen. En mocht hij u hebben benadeeld of u iets schuldig zijn, breng het dan bij mij in rekening. Ik, Paulus, zal u betalen.” (Filemon 1: 17-19)

Paulus praktiseert zijn eigen boodschap! Zoals hij ook tegen de Korintiërs zei: “God verzoende zichzelf middels de komst van Jezus. Hij gebruikt de zonden van mensen niet tegen hen.” (Korintiërs 2: 5-19)

In dit geval neemt Paulus zelf de plaats van Jezus in. Hij zal met de consequenties dealen, zodat Filemon en Onesimus met elkaar verder kunnen. Hij zorgt voor verzoening.

One big happy family

De actie van Paulus gaat niet per se om het oplossen van een wettelijk probleempje, maar vooral om partnerschap. Filemon en Onesimus zijn gelijk voor God en delen allebei dezelfde behoefte om vergeven te mogen worden. Ze kunnen dus geen slaaf en baas meer zijn. Ze zijn familie van elkaar. 

Paulus sluit de brief af met een vriendelijke groet. Hij heeft het vertrouwen dat Filemon zelfs meer zal doen dan waar om hij heeft gevraagd. Ook vraagt Paulus aan Filemon een logeerkamer klaar te maken, omdat hij langs wil komen als hij uit de gevangenis komt.

Waarom deze brief dus écht bijzonder is

Dit is de enige brief waarin Paulus niet praat over de dood van Jezus en Zijn opstanding, omdat hij het zélf uitbeeldt en praktiseert. Paulus laat de betekenis van het kruis zien. Zijn eigen actie spreekt voor zich. Hoe mooi is dat!

Deze brief geanimeerd!

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Geschreven door

Annemarijn

Misschien ook wat voor jou

Volg BEAM op TikTok!

Voor video's van inspirerende jongeren die licht willen verspreiden! 💛💡