"Als iets mislukt, ben jij dat niet"

Janine volgde zelf in 2012-2013 het Basisjaar van de Evangelische Hogeschool (EH). Inmiddels heeft ze haar bachelordiploma van Religiewetenschappen in the pocket en studeert ze Missionaire Gemeente in Kampen. Tussen deze opleidingen laste Janine een tussenjaar in. “Dankzij een schoonmaakbaantje en mijn betrokkenheid bij de fondswerving, kwam ik nog regelmatig bij de EH over de vloer. Aangezien ik op zoek moest naar werk, heb ik de stoute schoenen aangetrokken en een mail naar de school gestuurd. Ik dacht: ‘Ik doe het gewoon, je weet maar nooit.’” En wat bleek? Juist op dat moment had directeur Els van Dijk het idee om een onderzoek uit te voeren onder christelijke jongeren. Gevalletje: perfecte timing.

Mee eens/mee oneens

Maar wat was die vraag precies? “De EH zag dat veel jongeren sterk beïnvloed worden door de prestatiedrang in de maatschappij, terwijl dat haaks staat op de boodschap van het evangelie. Steeds meer christelijke jongeren hebben moeite met het doorgeven en uitleven van deze waarden. We wilden onderzoeken of dit ook voor een grotere groep christelijke jongeren geldt. Daarom hebben we onderzoek gedaan onder 964 jongeren met een christelijke achtergrond.” Deze jongeren van tussen de 16 en 23 jaar oud heeft Janine op verschillende christelijke scholen en studentenverenigingen in Nederland gevonden. De deelnemers kregen stellingen voorgeschoteld over thema’s als identiteit (‘ik ben blij met wie ik ben’), tijdsindeling (‘ik weet ’s ochtends wat ik met mijn vrije tijd ga doen’), weerbaarheid (‘ik geef aan als ik iets niet leuk vind’) en toekomstperspectief. Ook heeft Janine een aantal deelnemers geïnterviewd om het verhaal achter hun antwoorden te horen.

Het onderzoek heeft me een spiegel voorgehouden

'Wat als ik faal?'

"Uit het onderzoek bleek dat 26% van de jongeren bang is om te mislukken in het leven… Dat vond ik toch nog best een hoog percentage! Dankzij de interviews konden we zoeken naar een verklaring. De jongeren gaven eerlijk toe dat ze het risico niet durfden op te zoeken. Sommigen zeiden: ‘Als ik twijfel tussen een studie mét en een studie zonder loting, dan kies ik toch eerder voor die laatste studie. Want wat als het me niet lukt?’ Deze jongeren willen voorkomen dat ze falen.” Ook vertelt Janine dat 56% de druk ervoer om te slagen in het leven. “Dit onderzoek gaat over jongeren, maar ik ben zelf natuurlijk ook nog maar 23 en herken mijzelf hier in. Als ik een presentatie moet geven over dit onderwerp, schieten er allerlei gedachtes door mij hoofd als: ‘Waarom doe ik dit?! Dat kan ik toch helemaal niet? Wat weet ik er nou van?’ Het onderzoek houdt me een spiegel voor en gelukkig kan ik daar heel veel van leren. Als ik jongeren wil helpen om van prestatiedrang af te komen, moet ik er zelf ook mee aan de slag. En maar gewoon doen.”

Verslaafd aan media

Janine heeft de deelnemers van het onderzoek ook geconfronteerd met stellingen over planning en social media. Daar schrok ze van. “Natuurlijk staan jongeren erom bekend niet zo goed te kunnen plannen, maar ik had niet verwacht dat 40%(!) niet weet wat ze met hun vrije tijd wil doen. Bovendien verandert 50% zijn of haar plannen voor de dag regelmatig en voert maar 30% de oorspronkelijk gemaakte plannen uit.” Maar waardoor komt dit? Dankzij de interviews heeft Janine een mogelijke verklaring. “Media speelt een ontzettend grote rol. ‘Dan wil ik mijn huiswerk maken, maar check ik eerst nog even m’n WhatsApp of speel ik een spelletje,’ hoor ik jongeren zeggen. Als ze dan op de klok kijken, is het een uur later…” Herkenbaar?

40%(!) weet niet wat ze met hun vrije tijd wil doen...

‘Ik besteed meer tijd aan media dan ik zou willen’. In deze stelling herkende meer dan de helft van de jongeren zich. Toch lijken maar weinig van deze deelnemers eerlijk te zijn over het aantal uur dat ze achter hun beeldschermpjes doorbrengen. “De helft van de jongeren schat in dat ze zo’n 1 tot 3 uur per dag besteden aan media, terwijl het landelijk gemiddelde véél hoger ligt! Als je je niet bewust bent van het aantal uur op social media, dan is het niet gek dat de tijd tussen je vingers doorglipt.” Gelukkig weet Janine raad om hier wél bewust mee om te gaan! Een belangrijke tip van de onderzoekster: “Download een app op je telefoon die aangeeft hoe vaak je je scherm ontgrendelt of een bepaalde website bezoekt.”

'Lees je Bijbel, bid elke dag'

“De EH zou de EH niet zijn als er ook gekeken wordt naar God, gebed en de Bijbel. De hogeschool verwachtte dat de jeugd wantrouwender naar God zou kijken door de druk in de maatschappij. Want die maatschappij vertelt je elke dag: ‘je moet het zelf doen’. Toch geeft 75 tot 85% aan God volledig te vertrouwen. “Deze jongeren weten zeker dat Hij altijd het beste met hen voorheeft en hen niet in de steek zal laten, zelfs als alles mislukt. Deze resultaten laten ons ook iets zien over het Godsbeeld van de jongeren. Een erg eenzijdig beeld met God als beste vriend. Natuurlijk is dat onderdeel van wie Hij is, maar dat is niet het complete verhaal. God is ook groot en machtig!” Toch vindt Janine het mooi om te zien dat veel jongeren – twee derde – dagelijks zegt te bidden. “In interviews benoemen de jongeren dat bidden hen een fijn gevoel geeft. Dat het ‘een veilige bubbel’ is waarin ze hun zorgen kunnen delen. Ik vind het niet zo gek dat jongeren zich hier prettig bij voelen, omdat het bevestiging geeft die de maatschappij niet biedt.”

Preach it, Janine!

Gelukkig is er hoop. “Dit onderzoek is geen klaagzang over ‘de jeugd van tegenwoordig’ hoor! Maar juist een motivatie. We moeten de druk om te presteren niet normaal vinden, maar laten we het ook niet te heftig maken. Er is nog genoeg hoop! Durf regie te nemen in wat je doet, door bijvoorbeeld te zeggen: ‘dit is wat ik vandaag ga doen’ en je daaraan te houden. Laat je niet leiden door je smartphone. En bovenal: wees niet bang om te mislukken. Als iets mislukt, dan ben jij dat niet. Ik hoop dat jongeren ambitieus durven te zijn. Niet omdat je dan perfect bent, maar gewoon omdat je dat zelf wilt. De invloeden van de maatschappij zullen blijven bestaan. Maar als je weet dat Jezus jouw basis is en je daarop bouwt, dan zul je sterk blijven staan. En gelukkig hebben we een leven lang om daarin te oefenen!”

Herken jij de druk om te presteren, de angst om te falen en de chaos van social media? Lees hier hoe je kunt ontstressen!