Alex (19) werkt bij de daklozenopvang: ‘Ik heb wel eens een doodsbedreiging gehad’
Kom jij dagelijks in aanraking met daklozen? Waarschijnlijk niet, laat staan dat je lange gesprekken met ze voert. Voor Alex (19) is dit de gewoonste zaak van de wereld. Hij werkt bij de daklozenopvang van het Leger des Heils. Alex: “Een keer heb ik met een drugsdealer moeten appen, omdat de cliënt het zelf niet meer kon.”
“Twee jaar geleden deed ik een opleiding om in het basisonderwijs te gaan. In mijn eerste jaar kon ik nog overal stagelopen en toen dacht ik: het Leger des Heils lijkt mij wel heel leuk. Ik heb tien weken stagegelopen bij de dag- en nachtopvang , hier kunnen daklozen ’s nachts - en sinds corona ook overdag - terecht. Drie weken later werd ik gevraagd om daar te blijven werken. Daarvoor moest ik wel switchen naar de opleiding Persoonlijk Begeleider Specifieke Doelgroepen. Ik vond dat niet erg, het ging best automatisch. Ik heb mijn havo niet afgemaakt en ben toen mbo gaan doen, waardoor ik hier terechtkwam. Ik ben heel dankbaar dat die stage op mijn pad kwam, het is eigenlijk echt gek gelopen. Ik werk er nu al bijna anderhalf jaar. Op donderdag heb ik een vaste schooldag en de rest van de week werk ik drie à vier dag- en avonddiensten. 's Nachts staan er twee echte beveiligers op de locatie. De opvang is een soort grote woongroep en ik moet alles in goede banen leiden. Ik heb persoonlijke gesprekken met mensen, ik los ruzies op, maak ontbijt en lunch… Echt van alles dus.”
70 man
De plek waar Alex werkt, bestaat nog niet zo heel lang. “Door de coronacrisis wilde het Leger des Heils dat de nachtopvang ook overdag openbleef, zodat mensen niet te veel buiten kwamen. Door corona is er ook een nieuwe locatie bijgekomen: de boot in Rotterdam, waar ik werk. Op deze locatie slaapt ongeveer 70 man. De mensen die zich bij ons melden, krijgen in principe een vast bed. Het is dan ook de bedoeling dat die personen bij ons blijven en een traject aangaan bij ons, totdat er een volgende verblijfplaats is gevonden. In zo’n traject worden ze gekoppeld aan een persoonlijk begeleider, die samen met hen een volgende verblijfplaats gaat zoeken en problemen als schulden gaat aanpakken. Sommigen hebben ook een extern traject lopen met een andere zorgbieder. Er zitten veel drugsgebruikers en mensen met problematiek tussen. Soms gaan ze een grens over en dan schorsen we ze wel. Dan zijn ze hun bed bij ons kwijt, maar kunnen ze nog wel naar een andere locatie van het Leger des Heils.”
Soms vertelt een crimineel mij huilend zijn verhaal
“De mensen die ik spreek, hebben vaak bizarre dingen meegemaakt in hun leven, zoals mishandeling, een heftige scheiding en gevangenisstraffen. Ze hebben vaak psychische problemen, trauma’s, een licht verstandelijke beperking, van alles. Daarbij zijn ze vaak ook verslaafd aan drugs of alcohol om zo de pijn te verdoven. Met die problemen kloppen ze bij mij of bij een collega aan om te praten. Soms vertellen ze iets uit hun verleden, maar het zijn meestal luchtige, gezellige gesprekken. Ze hebben vaak een heel klein sociaal netwerk, wat ook de reden is dat ze bij ons aankloppen. Die verhalen aanhoren blijft heel bijzonder. Ik ben echt nog jong, en soms heb ik een crimineel voor me zitten die huilend zijn verhaal vertelt. Dat doet altijd wat met je. Aan het begin voelde ik me best wel schuldig tegenover hen. Ik heb alles op orde: ik heb een opleiding, leuk werk, ouders, familie, vrienden… Maar die mensen hebben soms letterlijk niks.”
Appen met een drugsdealer
Nu ik – BEAM-stagiaire Lotte – over de heftige problematiek van deze mensen hoor, ben ik benieuwd naar wat voor heftige dingen Alex zelf met hen meemaakt. “Het gebeurt regelmatig dat iemand een onder- of overdosis heeft gehad. De eerste keer dat ik dat zag, is me wel bijgebleven. Er was een jonge man bij ons, hij zag er gewoon goed uit en ik had altijd leuke gesprekken met hem. Ik wist wel dat hij verslaafd was aan GHB, maar ik had daar nooit echt wat van gezien. Een ochtend zat ik aan de balie en hij kwam langs. Zijn ogen en lichaam trilden, hij viel bijna om, zag er verwilderd uit en had schuim op zijn mond. Ik schrok heel erg. Ik hoorde later dat hij elke twee uur GHB moest gebruiken en nu had hij dat een paar uur niet gedaan. Ik vond het zo heftig om hem in die toestand te zien, omdat ik hem kende als een hele normale, goede gozer. Een andere keer heb ik zijn dealer moeten appen, omdat hij het zelf niet meer kon. Zo heftig was hij eraan toe. Er kwam toen een super dikke auto aanrijden. Dat maakte me zo bizar boos! Ik vraag me altijd af of die mensen doorhebben dat ze levens kapot maken.”
Hij zei dat hij mijn keel wilde doorsnijden
“Er gebeuren wel heftige dingen. Soms zijn er vechtpartijen of wordt er een mes getrokken. Ik ben wel een paar keer bedreigd en heb zelfs één keer een doodsbedreiging gehad. Een cliënt had tegen een collega van mij gezegd dat hij mijn keel wilde doorsnijden en dat hij me zou pakken. Ik stond toen wel even te trillen. Ook dreigde iemand een keer dat hij me neer zou steken, maar een paar uur later kwam hij naar me toe en bood hij zijn excuses aan. Dat maakt het wel goed voor mij, maar het blijft wel heftig. Het klinkt stom, maar je went er ook wel aan."
Een huis cadeau geven
Toch zijn het zeker niet alleen negatieve ervaringen die Alex meemaakt op zijn werk. Over het mooiste dat hij heeft meegemaakt op zijn werk moet hij wel even denken. “Ik maak zoveel mooie dingen mee,” zegt hij, “maar ik weet wel iets. Een keer mocht ik mee met een persoonlijk begeleider om iemand te verrassen met een huis dat wij voor hem geregeld hadden. Dat was echt een bizar mooi moment. We hadden een smoesje bedacht dat hij moest helpen met spullen sjouwen. Nadat we met hem naar het huis waren gereden, zei hij dat hij het een heel mooi huis vond en dat hij er wel zou willen wonen. Toen wist hij nog van niets! Boven hadden we een cadeautje voor hem liggen en die gaven we aan hem. Daar zat de sleutel in. Hij begon te huilen, te juichen, hij was helemaal door het dolle heen. Om iemand die al lang dakloos is en er best wel doorheen zit zo blij te zien, is echt ontzettend mooi. Dat doet echt veel met je, dat zijn echt de momenten waar je het voor doet.”
Jong ventje dat net komt kijken
Naast de grote momenten, geniet Alex ook erg van de kleine dingen in zijn werk. “Pas was er bijvoorbeeld een cliënt die vroeg of ik met hem wilde bidden. Je zou denken: hij wil bidden om geld of een woning, maar dat deed hij niet. Hij zei: ‘Wil je vragen of God mij wijsheid wil geven?’ Ik vond het zo bijzonder dat dat het eerste was waar hij om vroeg! Sowieso vond ik het al bijzonder dat hij het aan míj vroeg. Ik hoor van veel cliënten dat ze graag met mij praten en me echt vertrouwen. Ik blijf dat speciaal vinden, omdat ik mezelf toch wel zie als een jong ventje dat net komt kijken.”
Lees ook over:
Lotte zoekt uit: Hoe moet ik omgaan met daklozen?
Geschreven door
Lotte
