Ga naar submenu Ga naar zoekveld

'Je bent geen slapjanus als je niet uit bed kan komen'

10 februari 2017 · Leestijd 5 min

De een kan ’s ochtends direct uit bed komen, de ander ligt nog minstens een uur te snoozen. Het heeft allemaal te maken met discipline. Maar hoe zit dat nou eigenlijk? Is discipline aangeboren of kun je het trainen? En zo ja, hoe dan? BEAM stelde precies deze vragen aan psycholoog Han:

Han, wat is discipline precies?

“Discipline is een bepaalde mindset. Het komt vanuit je wil, en je wil is een spier die je kunt trainen. Discipline is niet per se aangeboren, maar je kunt er wel aanleg voor hebben. Daarnaast neem je als kind veel van je ouders over, zijn je ouders bijvoorbeeld heel gedisciplineerd, dan ben jij dat waarschijnlijk ook. Discipline is wel iets dat je je eigen kunt maken.”

Hoe werkt dat dan, dat eigen maken?
“Die bepaalde mindset bestaat uit drie onderdelen. Je wil, je gevoel en je gedachten. Je wil kun je vergelijken met een volwassene, je gevoel met een kind en je gedachten met een soort draakje. De volwassene en het kind zouden het gesprek op een respectvolle manier aan moeten gaan. Dit zou er ’s ochtends in bed bijvoorbeeld zo uitzien:

Kind: ‘Ik lig nog zo lekker! Mag ik nog vijf minuten blijven liggen?’
Volwassene: ‘Dat begrijp ik en dat mag, maar na vijf minuten gaan we echt bed’
Vijf minuten later
Kind: ‘Ik wil eigenlijk nog wel vijf minuten blijven liggen’
Volwassene: ‘Dat snap ik heel goed, maar we gaan nu toch echt uit bed’

Hoe vaker je dit doet, hoe minder het kind, je gevoel dus, gaat tegenspreken. Je kunt die volwassene in die zin dus trainen. Maar wat vaak gebeurt is dat de gedachten ook nog een rol gaan spelen. Dat zou er zo uitzien:

Kind: ‘Ik lig nog zo lekker! Mag ik nog vijf minuten blijven liggen?’
Volwassene: ‘Dat begrijp ik en dat mag, maar na vijf minuten gaan we echt bed’
Vijf minuten later
Kind: ‘Ik wil eigenlijk nog wel vijf minuten blijven liggen’
Volwassene: ‘Dat snap ik heel goed, maar we gaan nu toch echt uit bed’
Gedachten: ‘Je bent een slapjanus, je hebt al vijf minuten verspild. Je kunt toch niet uit bed komen dus blijf dan ook maar gewoon de hele dag liggen. Vroeg opstaan is niets voor jou’

Dus eigenlijk creëren je gedachten een soort afstand tussen het kind en de volwassene, en dus een afstand tussen je wil en je gevoel?
“Dat klopt. Een mens heeft elke dag 50.000 tot 70.000 gedachten, daarvan komen er ongeveer 500 van dat draakje en deze gedachten zijn ook vaak oordelend van aard. Oordeel is al zo oud als het Hof van Eden. Na het eten van de verboden vrucht gebeurden er drie dingen: Er kwam schaamte en dus afstand tussen het hart en hoofd, Adam vroeg God waarom Hij dan ook deze vrouw had gegeven en dus kwam er afstand tussen Adam en Eva en tot slot werden ze het Hof van Eden uitgestuurd waardoor er dus afstand tussen God en de mens ontstond. Oordeel geeft afstand.”

Hoe zou je die gedachten dan tegen kunnen houden?
“Je moet jezelf niet straffen als iets niet lukt. Ben je te lang in bed blijven liggen? Neem dan voor het niet nog een keer te doen, maar word niet boos op jezelf. Iets ‘moeten’ helpt niet namelijk niet. Je moet ’s ochtends echt zelf uit bed WILLEN, lukt het niet? Jammer, volgende dag beter. De kunst is om de negatieve en oordelende gedachte op te sporen en ervoor te kiezen ze niet te geloven. Je bent geen slapjanus als je niet uit bed kon komen en het betekent ook niet dat discipline niets voor jou is. Eigenlijk kun je jezelf vergelijken met een koffiezetapparaat. De koffiekan is het geloof in jezelf en God. De filter filtert het koffiedik, zodat er geen koffiedik in de koffiekan komt. Als er namelijk koffiedik in de koffie komt, dan wordt deze bitter. Het koffiedik zijn je gevoelens en gedachten en jij moet de leugens eruit filteren zodat je geen bitter mens wordt.”

Dus het blijft uiteindelijk een strijd in je hoofd?
“Ja en je bent zelf verantwoordelijk voor de uitkomst. Je kunt er praktisch voor kiezen om wel op tijd uit bed te gaan, ook al heb je misschien geen zin, want hoe vaker je kiest het wel te doen, hoe makkelijker het zal gaan. Op deze manier geef je namelijk aandacht aan je wil, en die wordt daarom sterker. Immers, alles wat je aandacht geeft, wordt beter, mooier en sterker.” Meer weten over Han? Klik dan hier. Tekst: Esther Bolt

Misschien ook wat voor jou

Volg BEAM op TikTok!

Voor video's van inspirerende jongeren die licht willen verspreiden! 💛💡