Hebben woorden genoeg kracht om een wereldoorlog te beginnen?

25 februari 2022 · Leestijd 5 min

Oorlogen beginnen én eindigen met woorden; planten sterven, wanneer je ze elke dag uitscheldt. Conclusie: woorden hebben kracht. De vraag is alleen: hoevéél kracht? Dat lees je hier!

Vuurspuwen

De Bijbel over woorden

Jakobus – de halfbroer van Jezus – schreef een bijbelse brief waarin hij een heel hoofdstuk wijdde aan de kracht van woorden. Dit is (onder andere) wat hij erover te zeggen heeft: “Luister! Door een klein vlammetje kan een heel bos afbranden. Onze tong lijkt op een vlammetje, maar dan een vlammetje van het vuur van de hel!” (Jakobus 3:5-6, BGT) Onze woorden lijken klein, maar kunnen blijkbaar een enorme ravage veroorzaken. Dit geldt niet alleen voor iemand die president of minister is, maar ook voor middelbare scholieren of kinderen op het schoolplein.

Een paar verzen later stipt Jakobus aan hoe hypocriet onze woorden kunnen zijn: “We gebruiken onze tong om God, onze Vader, te danken. Maar we gebruiken onze tong ook om andere mensen te vervloeken. En die mensen zijn ook door God gemaakt, en ze lijken op God, net als wij! Uit één mond komen dus mooie woorden, maar ook afschuwelijke woorden. Dat is niet goed, vrienden!” (vers 9-10) Poeh, dat is duidelijke taal.

Vuile rat

Een neuroloog over de kracht van woorden

Klaus Miczek is professor aan een universiteit in Boston en doet onderzoek naar wat er in de hersenen gebeurt als iemand veel negativiteit te verduren krijgt. Hij test dit door een oudere, agressieve rat in een ruimte te stoppen met een jong dier. De oudste laat zien dat hij de baas is, door de ander pijn te doen. De jonge, gepeste rat heeft aan het einde van het experiment meer stresshormonen aangemaakt dan de oude rat. Ditzelfde proces met hormonen is te zien bij mensen die negatieve woorden te horen krijgen. Deze stresshormonen zorgen er onder andere voor dat je verslavingsgevoeliger wordt. Miczek zelf vindt het opvallendste resultaat van zijn onderzoek dat een klein beetje stress verrassend veel negatief effect heeft op de lange termijn: een rat die maar vier keer een paar minuutjes wordt ‘gepest’, ervaart deze stress in zijn volwassen leven nog steeds.

Dood gescholden plantjes

Natuur leeft of sterft door woorden

Winkelketen IKEA publiceerde in 2018 een reclamespotje tegen pesten. Hierin zag je middelbare scholieren die een sociaal experiment met twee planten onder exact dezelfde omstandigheden uitvoerden. Het enige verschil tussen de twee planten: de ene plant kreeg dag en nacht (aan de hand van een audio-opname) complimenten en de andere plant werd gepest met negatieve woorden. Na dertig dagen was een enorm verschil zichtbaar. De gepeste plant zag er verlept uit; de bladeren hingen naar beneden. De andere plant leek gezond en had een mooie, groene kleur. Dit was geen wetenschappelijk onderzoek en de vraag is of het allemaal wel klopte. Desondanks was de mooie boodschap van de video: als onze woorden al impact hebben op planten, bedenk dan hoeveel impact positieve of negatieve woorden op andere jongeren kunnen hebben!

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Stttttt-o-ttt-eren

Een logopedist over woorden

Elise Prins is logopedist en helpt onder andere tieners die stotteren: “Bij het stottercentrum waar ik werk, praat ik vaak met tieners die de woorden in hun hoofd niet soepel naar buiten kunnen brengen. Dit doet vaak veel met hun zelfvertrouwen. Sommige stotterende tieners steken in de klas bijvoorbeeld liever hun hand niet op of zeggen dat ze het antwoord op een vraag niet weten, omdat ze bang zijn dat ze stotteren wanneer ze de zinnen proberen te vormen. Als logopedist doe ik een aantal dingen om hen te helpen. Het belangrijkst is dat ze de stotter-momenten leren accepteren wanneer ze er zijn. Als je bang bent om te stotteren, is dat vaak een reden om éxtra te gaan stotteren. Ook doe ik spraakmotorische oefeningen waardoor de tiener minder last heeft van het stotteren. Een bemoedigende omgeving, in tegenstelling tot een veroordelende omgeving, zou hen het allermeest helpen. Lang niet elke stotterende tiener wordt gepest, maar helaas gebeurt het nog veel te vaak.”

KAKKERLAK!!

Een oorlog begint met woorden

Ruziemaken of negatief praten over iemand wanneer diegene tegenover je staat, is best lastig. De Amerikaanse psycholoog Brené Brown legt uit dat we als mens niets liever willen dan ons verbonden voelen met andere mensen, dus ruziemaken gaat eigenlijk tegen onze natuur in. Toch maken we ruzie en voeren we zelfs oorlogen. Ze legt uit hoe dit kan: “Elke ruzie, oorlog of genocide begint met het ontmenselijken van de ander. Dit begint altijd met woorden. De nazi’s noemden de Joden bijvoorbeeld al jaren voordat de Tweede Wereldoorlog echt begon, ‘ratten’ en ‘Untermenschen’. Voordat de genocide in Rwanda startte, werden mensen van het Tutsi-volk ‘kakkerlak’ genoemd en inheemse bevolkingen worden vaak bestempeld als ‘wilden’. Door deze woorden te gebruiken, is het gemakkelijker om anderen als minderwaardig te zien en om dingen met hen te doen, die je nooit zou doen bij mensen die je ziet zoals jij jezelf ziet.”

Speak Life!

Grote dingen – zoals een oorlog – beginnen dus met kleine handelingen. Dit betekent ook dat jij met iets kleins een groot verschil kunt maken! Wordt die irritante lerares ‘varken’ genoemd door jouw klasgenoten? Vergelijkt jouw vader je superdunne neefje met een wandelende tak? Doe niet mee en ... als je dit durft: zeg er iets van! Jouw woorden hebben kracht.