RECENSIE: mother! | "Met gebalde vuisten naar de hemel schreeuwen"
In mother! wonen een succesvolle schrijver, ‘Him’ (Javier Bardem), en zijn vrouw, ‘mother’ (Jennifer Lawrence), in een groot huis ergens in de natuur. Het lukt Him maar niet om inspiratie voor zijn nieuwe boek te vinden. Dat verandert wanneer er ineens wildvreemde mensen voor de deur staan. Het gezelschap doet wonderen voor de inspiratie van de schrijver, maar ondertussen terroriseren ze mother en slopen ze het huis.
Zoals je uit dit vage verhaal misschien al hebt begrepen, is het onmogelijk goed over de film te praten zonder spoilers, dus je bent gewaarschuwd!
Vanaf hier: spoilers voor mother!
Oké, eigenlijk staat de inspiratieloze schrijver symbool voor iets anders. Regisseur-schrijver Darren Aronofsky heeft eerder al een film over Noach gemaakt. Kennelijk heeft hij tijdens zijn research meteen heel Genesis uitgelezen. Jammer voor ons heeft hij daar twijfelachtige conclusies uit getrokken. mother! is namelijk een inktzwarte hervertelling van de Bijbelse wereldgeschiedenis verpakt als verfilming van een nachtmerrie.
Him moet God voorstellen en mother en het huis de aarde. De man aan de deur is Adam en de vrouw die hij een dag later bij zich heeft, is Eva. Niet veel later komen Kaïn en Abel en aanhang er ook bij (je mag drie keer raden hoe dat afloopt...) Een diploma theologie heb je niet nodig om de verwijzingen te begrijpen. Subtiel is het bepaald niet. Uiteindelijk puilt het huis uit van de mensen die Him aanbidden, maar tegelijkertijd een gigantisch en verdorven feest bouwen. Dit neemt bizarre vormen aan: er wordt gemoord, geroofd en geplunderd. Ook mother wordt door de gasten bruut mishandeld. Ondanks dit alles stuurt Him de mensen niet weg. Hij geniet daarvoor te veel van hun waardering en aanbidding. Uiteindelijk steekt mother het huis in brand en komen alle mensen om. Him bouwt weer een nieuw huis en maakt een nieuwe mother, waarna de hele cirkel weer opnieuw begint.
Verknipt Godsbeeld
Wat zegt deze film over God? Hij wordt neergezet als iemand die niet zonder de liefde en bewondering van zijn schepselen kan. Hij geeft niet om de mensen zelf, maar om de waardering en bevestiging die ze hem geven. Volgens mij slaat Aronofsky daarmee de plank volledig mis. Het grote mysterie is juist waarom God ons gemaakt heeft en waarom Hij zoveel van ons houdt. Dat is in ieder geval niet omdat Hij ons nodig heeft. Hij is God. Er is niets wat wij Hem kunnen geven waar Hij afhankelijk van is.
De boel platbranden en opnieuw beginnen zou de logische stap zijn. Maar dat is niet hoe God werkt.
Tegelijkertijd begreep ik juist door het zien van de film ineens zoveel beter hoe groot Gods genade is. Wat de film uitstekend deed, is verbeelden wat een gigantische puinhoop wij mensen van de wereld hebben gemaakt. Aan de ene kant richting de schepping, je kan de film ook lezen als een kritiek op hoe de mens omgaat met klimaatverandering, maar ook richting elkaar. In de beste scène uit de film, loopt mother door het huis en komt ze praktisch elke zonde tegen die je je voor kan stellen. Politiek geweld, mensenhandel, gedwongen prostitutie, het is afschuwelijk. Deze mensen zijn compleet verrot en niets maakt ze de moeite van het redden waard.
Reckless Love
En toch, toch houdt God van hen en heeft Hij ALLES over voor hun liefde. Als ik de Bijbel lees dan haal ik daaruit dat Hij er ontzettend naar verlangt dat de mens Hem echt liefheeft. Daarom hebben we een vrije wil: zodat we er vrij voor kunnen kiezen om Hem lief te hebben. Zonder dwang.
Aronofsky lijkt te zeggen dat dat een slechte zaak is. God maakt een vergissing door de mensheid te willen redden en vergeven, terwijl het overduidelijk is dat Hij ze weg zou moeten vagen. Eigenlijk kan ik Aronofsky alleen maar gelijk geven. We verdienen die genade inderdaad niet. De boel platbranden en opnieuw beginnen zou de logische stap zijn. Maar dat is niet hoe God werkt. Wat dwaas is voor de mensen is wijs voor God. Gelukkig maar.
Conclusie
mother! is een soort filmische versie van met gebalde vuisten naar de hemel schreeuwen. De film werkt niet als verhaal en ondanks de schokkende inhoud heeft de film maar weinig diepgang. Onder het oppervlakte van Bijbelse verwijzingen, lijkt vooral woede, frustratie en een radeloos gevoel van machteloosheid te liggen.
Kijkwijzer
Dit is GEEN prettige film. mother! zit vol deprimerende, gewelddadige en nare beelden. Het is geen “enge” film zoals de trailer doet voorkomen. Wel is de toon naargeestig en akelig.
Geschreven door
Jort
