Euthanasie: verantwoord of niet?
“De 29-jarige Brittany Maynard is pas net getrouwd als ze hoort dat ze nog maar zes maanden te leven heeft. Een tumor in haar hoofd zal ervoor zorgen dat ze een zeer, zeer pijnlijke dood zal sterven.”
Deze inleiding las ik vorige week op de website van Linda en het trok meteen mijn aandacht. Toen ik even verder las, stond er: “Gelukkig’ schreven dokters haar een levensbeëindigend medicijn voor, waardoor ze nu haar dood in eigen handen heeft.” Vanaf dat moment sloot ik me af van mijn omgeving, las ik verder en bekeek ik de video bij het artikel.
Brittany en haar man woonden samen in San Fransisco, waar euthanasie niet wordt toegestaan. Net als in de meeste andere staten van Amerika overigens. Oregon is een van de vijf staten die medicijnen voor een pijnloze dood wel voorschrijft. Brittany wil graag een waardige, pijnloze dood sterven, dus verhuisden ze naar Oregon. Met de medicijnen die ze daar krijgt, heeft ze haar dood nu in eigen handen. Sterker nog: de datum waarop ze zal sterven staat al vast. Op 1 november 2014 stapt ze uit het leven. Twee dagen na de verjaardag van haar man.
Nachtvlinder
Euthanasie is een lastig en gevoelig onderwerp en eigenlijk sta ik er niet zo vaak bij stil. Daarom besloot ik me erin te verdiepen. Te beginnen bij Google. Ik typte euthanasie in en een van de zoekresultaten bracht me bij een verhaal dat lijkt op die van Brittany. Het gaat over de 26-jarige Priscilla die spierdystrofie had. Ze werkte mee aan de Nederlandse film Nachtvlinder; een film over haar euthanasie. Ik zag de film een tijd terug en het maakte flink wat indruk op me. Ik weet nog dat Priscilla aan een dodelijke ziekte leed en niet dezelfde lijdensweg als haar moeder, die dezelfde ziekte had, wilde afleggen.
Actieve en passieve euthanasie
Een van de andere zoekresultaten bracht me op een dossier over euthanasie. Daar las ik over verschillende soorten euthanasie. Kunnen we onderscheid maken dan? Ja, kennelijk is er een actieve en een passieve vorm van euthanasie. Op veel verschillende websites en blogs vindt men passieve euthanasie verantwoord, maar gaat actieve euthanasie te ver. Wat is dan het verschil? Op gezondheid.nl wordt de volgende uitleg gegeven: "Bij actieve euthanasie wordt een dodelijk middel toegediend. Bij passieve euthanasie wordt afgezien van verdere behandeling bij een terminale patiënt."
Naar aanleiding van het artikel begreep ik waarom veel mensen geen moeite hebben met passieve euthanasie. Een (medische) behandeling stopzetten of remmen waardoor de situatie weer als eerst wordt, lijkt me ethisch gezien minder moeilijk dan het (laten) versnellen van doodgaan. Wat dat betreft is het net als het typen van deze tekst. Iets ongedaan maken, is een kwestie van Control+Z. Een (medische) behandeling is makkelijk(er) terug te draaien. Iets toevoegen, kost me veel meer moeite. Daarvoor razen mijn vingers over het toetsenbord en is backspace misschien wel de meest gebruikte toets. Als we praten over euthanasie hebben we het dus over een beslissing ongedaan maken of een nieuwe beslissing maken. Daar zit nogal verschil tussen.
Bijbel over euthanasie
Nadat ik dit allemaal op me in had laten werken, dacht ik: wat vindt God hiervan? Daarom pakte ik de Bijbel erbij. We hebben namelijk een Boek vol antwoorden. Mijn volgende vraag was dan ook: wat zegt de Bijbel over euthanasie. Helaas is het niet zo makkelijk om meteen iets te vinden over dit onderwerp. Als ik het op biblija.net zou invullen als zoekwoord levert het weinig op.
Een tijdje rondstruinen op het internet en bladeren in de Bijbel hielp me bij het formuleren van drie Bijbelse boodschappen, met betrekking tot euthanasie:
1. God blies ons levensadem in en ons leven ligt in Zijn hand.
Deuteronomium 32:39: “Zie het toch in: ik ben de enige, naast mij is er geen andere god. Ik laat sterven, ik geef leven, ik sla wonden en ik genees. Wanneer ik mijn macht laat gelden is er niemand die redding bieden kan.
Jeremia 29: 11: “Luister wat de God zegt in de Bijbel: ‘Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de HEER. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: ik zal je een hoopvolle toekomst geven.’ “
2. God heeft ons geschapen naar Zijn evenbeeld.
Genesis 1:26-27: “God schiep de mens als zijn evenbeeld.”
1 Korintiërs 6: 19-20: “Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de heilige Geest, die in u woont en die u ontvangen hebt van God, en weet u niet dat u niet van uzelf bent? U bent gekocht en betaald, dus bewijs God eer met uw lichaam.”
3. God stelt de doodstraf op het doden van een mens.
Exodus 20:13: “Pleeg geen moord.”
Gods antwoord
Door het filmpje van vorige week ben ik aan het denken gezet. Zoals ik eerder in het artikel al noemde, was ik eigenlijk nooit echt bezig met de kwestie 'euthanasie'. En als ik dat wel deed, had ik soms best begrip voor mensen die euthanasie pleegden. Nog steeds eigenlijk. Niet dat ik persoonlijk mensen ken die dat hebben gedaan, maar wel vanuit verschillende media. Ik snap dat ze het leven willen ontvluchten als het ondraaglijk wordt. Kijk: God geeft ons het leven en daar mogen wij van genieten. Maar niet iedereen ervaart dat zo. Sommigen hebben het zwaar te verduren, misschien wel té zwaar? Neem nou Brittany en Priscilla. Zonder euthanasie zouden zij een pijnlijke dood sterven. Dat is angstaanjagend en niet bepaald een prettige manier om te sterven. Een menselijke gedachte, toch? Of het de juiste gedachte is, weet ik niet. Als we de Bijbel lezen, lijkt God namelijk erg duidelijk over de dood.
In de Bijbel staat namelijk dat wij niet over leven en dood gaan; Gods plan staat vast. Er staat niet letterlijk dat euthanasie niet mag, maar er zijn wel Bijbelteksten die jou kunnen helpen bij het vormen van een standpunt over dat onderwerp. De Bijbel geeft dus niet direct antwoord, maar kan je wel richting geven. Niet alleen qua euthanasie trouwens.
Bijbelse zelfdodingen
Nu heb ik even snel wat onderzoek gedaan naar euthanasie en weet ik gelijk een stuk meer. Er is nog veel meer te lezen over euthanasie, zoals dit artikel over zelfdodingen in de Bijbel. Of bezoek de blog van jaapfijnvandraat, qotquestions of herboldblog2.
En jij...
Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe jij denkt over euthanasie... ik vind het een pittig onderwerp. Dat hoeft niet te betekenen dat het onbesproken blijft. Wat vind jij van euthanasie? Helemaal niet, alleen passief of allebei? En waarom?
Rob Buitenhuis
